Το κοινωνικό κεφάλαιο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Ελλάδα και Δανία σε συγκριτική ανάλυση

Abstract

Στην εργασία πραγματοποιείται μελέτη του κοινωνικού κεφαλαίου στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με έμφαση στην Ελλάδα και τη Δανία, εστιάζοντας τόσο στη διαπροσωπική εμπιστοσύνη και την εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς, όσο και στη συλλογική κοινωνική δράση. Σύμφωνα με τα ευρήματα των σχετικών ερευνών η Ελλάδα υστερεί αισθητά σε ό,τι αφορά το κοινωνικό κεφάλαιο σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ εκ διαμέτρου αντίθετη εμφανίζεται η θέση της Δανίας, η οποία αναδύεται ως η κορυφαία χώρα σε ό,τι αφορά το επίπεδο κοινωνικής εμπιστοσύνης σε παγκόσμιο επίπεδο. Η συγκριτική ανάλυση μεταξύ των δύο χωρών, έχοντας ως επίκεντρο του ενδιαφέροντος τη σχέση μεταξύ του κράτους και των πολιτών, καταδεικνύει τις θεσμικές αδυναμίες της ανωτέρω μεσογειακής χώρας και ταυτόχρονα την υπεροχή της σκανδιναβικής, σε όλους τους τομείς που προωθούν την εμπιστοσύνη και την κοινωνική συνοχή (έλλειψη διαφθοράς, οικονομική και κοινωνική ισότητα, κράτος πρόνοιας) και αποκαλύπτει πώς κυρίως οι θεσμικές λειτουργίες επηρεάζουν τα επίπεδα εμπιστοσύνης σε μια κοινωνία και διαμορφώνουν καθοριστικά, παρότι όχι αμετάβλητα και αναπόδραστα -όπως διαφαίνεται από τις σχετικές έρευνες καθώς και από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας- ένα πλέγμα από σχέσεις, οι οποίες στο μέτρο που είναι θετικές, αποδεικνύονται ευνοϊκές για την οικονομική ανάπτυξη και την ανθρώπινη ανάπτυξη εν γένει και ευεργετικές για την κοινωνία στο σύνολό της. The subject of the dissertation is the study of social capital in the European Union, especially in Greece and Denmark, examining both trust (interpersonal trust and trust in institutions) and networks of civic engagement. According to research findings, Greece is considered to be a weak country in the EU regarding the stock of social capital. On the contrary, Denmark stands in a remarkably prominent position concerning social capital worldwide. The comparative analysis between the two countries, focusing on the relationship between state and citizens, demonstrates the institutional weaknesses of the aforementioned Mediterranean country and at the same time the excellence of the Scandinavian country in all areas which favor trust and social cohesion (absence of corruption, economic and social equality, well-fare state) and reveals how the institutional functions primarily affect the levels of trust in a society and form crucially, although not inevitably nor inescapably -as it is suggested by the relatives surveys and the survey that was conducted during the present dissertation- a web of relationships which insofar as they are positive, advantage economic growth and human development in general and prove beneficial for the society as a whole.