Λογιστική αντιμετώπιση και έλεγχος ενδοομιλικών συναλλαγών

Abstract

Η ανάπτυξη των διεθνών συναλλαγών που επετεύχθη στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης των αγορών οδήγησε στην ολοένα και μεγαλύτερη εμφάνιση πολυεθνικών επιχειρήσεων ανά τον κόσμο. Οι επιχειρήσεις αυτές μέσω της παρουσίας τους στο χώρο των άμεσων ξένων επενδύσεων, του εμπορίου, της τεχνολογίας και της χρηματοδότησης έχουν γίνει πρωταγωνιστές στην παγκόσμια οικονομία και αποτελούν την κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης. Ωστόσο, η επιρροή τους στην οικονομική και κοινωνική ευημερία των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών μπορεί να είναι κρίσιμη εξαιτίας κυρίως της βούλησης και ικανότητας των επιχειρήσεων να χειραγωγούν τα οικονομικά τους αποτελέσματα με σκοπό τη μείωση της συνολικής φορολογικής τους επιβάρυνσής. Αυτό επιτυγχάνεται με την μετατόπιση των κερδών τους μεταξύ των χωρών που δραστηριοποιούνται, οι οποίες επιβάλλουν διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές. Το μέσο που χρησιμοποιούν για την επίτευξη του σκοπού τους είναι η ενδοομιλική τιμολόγηση ή όπως έχει επικρατήσει διεθνώς η πρακτική του «transfer pricing». Λόγω της πολυπλοκότητας και της σημαντικότητας του ζητήματος, οι ενδοομιλικές συναλλαγές αποτέλεσαν αντικείμενο νομοθετικής ρύθμισης πολλών χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, με βασικό εργαλείο τις Κατευθυντήριες Οδηγίες του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και τις φορολογικές διοικήσεις. Η συγκεκριμένη διπλωματική εργασία αποτελεί μια θεωρητική προσέγγιση του ζητήματος της ενδοομιλικής τιμολόγησης, στην οποία μελετάται το διεθνές και εσωτερικό θεσμικό πλαίσιο που την διέπει και αναλύονται οι λογιστικές και φορολογικές πρακτικές από πλευράς φορολογουμένων και φορολογικών αρχών. Σκοπός της μελέτης είναι η ανάλυση της λογιστικής αντιμετώπισης των ενδοομιλικών συναλλαγών σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία αλλά και τους διεθνείς κανονισμούς και οδηγίες που έχουν εκδοθεί σχετικά με το θέμα αυτό, καθώς επίσης και η παρουσίαση της πρακτικής του ελέγχου των ενδοομιλικών συναλλαγών με βάση το ισχύον ελληνικό θεσμικό πλαίσιο.