Αξιολογείστε κριτικά το επιχείρημα ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ο κύριος παράγοντας της διεθνούς οικονομικής μεγέθυνσης

Abstract

Η πανδημία Covid-19 οδήγησε μεταξύ άλλων σε μία συζήτηση σχετικά με την παγκοσμιοποίηση, την ενδεχόμενη τάση από - παγκοσμιοποίησης, αλλά και τις επιπτώσεις της σε διάφορες πτυχές της ζωής των ατόμων, στη βάση των προβλημάτων που αναδύθηκαν στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης. Η παγκοσμιοποίηση έχει επιφέρει σημαντικές οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές, πολιτιστικές και πολιτικές επιπτώσεις, τόσο θετικές, όσο και αρνητικές. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο, οι χώρες όλου του πλανήτη, και κυρίως οι αναπτυσσόμενες, από την μία να πετυχαίνουν το άνοιγμά τους στις παγκόσμιες αγορές, από την άλλη να αναπτύσσουν μια ανησυχία για τις διάφορες επιπτώσεις που έχει η παγκοσμιοποίηση, στο περιβάλλον, στη φτώχεια και στις κοινωνικές ανισότητες, στην οικονομική ανάπτυξη, και τέλος στην αύξηση της πολιτιστικής κυριαρχίας. Ιδιαίτερα οι οικονομικές ανισότητες και η διαφοροποίηση στην οικονομική ανάπτυξη τόσο του εντός του πληθυσμού μιας χώρας αλλά και μεταξύ των χωρών, έχουν προκαλέσει τις συζητήσεις και τον προβληματισμό που υπάρχει σχετικά με τον αντίκτυπο της παγκοσμιοποίησης στην οικονομική μεγέθυνση. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθεί κατά πόσο η παγκοσμιοποίηση αποτελεί τον κύριο παράγοντα της διεθνούς οικονομικής μεγέθυνσης. Τα ερευνητικά ερωτήματα που διαμορφώθηκαν ήταν τα εξής: α. Κατά πόσο η παγκοσμιοποίηση συμβάλει στην οικονομική μεγέθυνση; β. Υπάρχουν και άλλοι προσδιοριστικοί και / ή διαμεσολαβητικοί παράγοντες της διεθνούς οικονομικής μεγέθυνσης εκτός της παγκοσμιοποίησης; Για την εκπόνηση της παρούσας εργασίας χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της βιβλιογραφικής επισκόπησης. Η εν λόγω μέθοδος βασίζεται στη συλλογή, παρουσίαση, ανάλυση και ερμηνεία των δεδομένων προηγούμενων μελετών. Βασικά πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης μεθόδου για την οποία επιλέχθηκε για αυτήν την εργασία είναι τα εξής: α. Μπορεί να αξιοποιηθεί στην περίπτωση που εξετάζεται ένα συγκεκριμένο ζήτημα για το οποίο η συλλογή δεδομένων είναι εξαιρετικά δύσκολη και χρονοβόρα, β. Μπορεί να οδηγήσει στον προσδιορισμό κενών σε θεωρητικό επίπεδο, οδηγώντας στην κατάθεση προτάσεων για περαιτέρω έρευνα, γ. Μπορεί να οδηγήσει σε μία νέα θεώρηση των δεδομένων, καθώς αυτά ερμηνεύονται υπό ένα συγκεκριμένο πρίσμα. Η αναζήτηση των άρθρων τα οποία χρησιμοποιούνται στη βιβλιογραφική επισκόπηση αντλήθηκαν από τις εξής βάσεις δεδομένων: Taylor & Francis, SSRN, Science Direct, Emerald, JStor, Google Scholar. Οι λέξεις-κλειδιά τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά την αναζήτηση των άρθρων ήταν: globalization, globalisation, economic growth, impact, effect, χρησιμοποιώντας τους συνδέσμους ‘and’ και ‘or’. Τα κριτήρια συμπερίληψης των άρθρων στη συγκεκριμένη βιβλιογραφική επισκόπηση ήταν τα εξής: α. Άρθρα, τα οποία είναι δημοσιευμένα στην αγγλική γλώσσα, β. Άρθρα τα οποία είναι εμπειρικές μελέτες, και γ. Άρθρα δημοσιευμένα από το 1990 και εξής, καθώς βάσει των όσων έχουν υποστηρίξει άλλοι ερευνητές και βάσει και των αποτελεσμάτων από την αναζήτηση των άρθρων, μεγάλος όγκος δημοσιεύσεων σχετικά με το υπό εξέταση ζήτημα υπάρχει από τη δεκαετία του 1990 και έπειτα. Συνεπώς, αποκλείστηκαν άρθρα που έχουν δημοσιευθεί σε γλώσσα άλλη πλην της Αγγλικής, καθώς και άρθρα τα οποία είναι βιβλιογραφικές επισκοπήσεις, συστηματικές ανασκοπήσεις, μετα - αναλύσεις και editorials. Η παρουσίαση των άρθρων διεξάγεται με αύξουσα χρονολογική σειρά, με βάση το έτος δημοσίευσης του άρθρου. Ο κυριότερος λόγος για τον οποίον ακολουθήθηκε αυτή η μέθοδος παρουσίασης των μελετών οι οποίες συμπεριελήφθησαν στην ανασκόπηση και όχι με βάση άλλον παράγοντα (π.χ. ευρήματα, τρόπος μέτρησης των μεταβλητών) είναι ότι επιτρέπει να εξεταστεί και διαχρονικά ο τρόπος διερεύνησης της σχέσης παγκοσμιοποίησης και οικονομικής μεγέθυνσης. Τέλος, στο 4ο κεφάλαιο (Συζήτηση) της παρούσας εργασίας, επιχειρήθηκε να γίνει σύνθεση των ευρημάτων αλλά και συμπερασμάτων των προαναφερθέντων μελετών, με βάση τους διαφορετικούς παράγοντες.