Ο πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ και η Τουρκική πολιτική

Abstract

Στην παρούσα διατριβή εξετάζεται η πολιτική της Τουρκίας στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου και ειδικότερα σε σχέση με τον δεύτερο πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Το χρησιμοποιούμενο μοντέλο ερμηνείας είναι αυτό του Νεοκλασικού Ρεαλισμού. Εντοπίζουμε ότι η χρήση του μοντέλου στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και της Αρμενίας παρέχει ερμηνευτικά αποτελέσματα ενώ στην περίπτωση του Αζερμπαϊτζάν την εξωτερική πολιτική του εξηγεί και το «οικονομικότερο μοντέλο» του Νεορεαλισμού. Με την χρήση του μοντέλου διαπιστώνουμε ότι η πολιτική της Τουρκίας για την περιοχή του Νοτίου Καυκάσου και ειδικότερα για το ζήτημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μέχρι και το 2016, έχει σαν προτεραιότητα της το Αζερμπαϊτζάν και την αύξηση της ενεργειακής της ασφάλειας. Δεν ασκείται με κάποιον άλλο τρόπο πλέον του διπλωματικού αφού η περιοχή δεν έχει την υψηλότερη προτεραιότητα στην πολιτική της Τουρκίας. Ωστόσο στον τελευταίο πόλεμο η Τουρκία επεμβαίνει ενεργά. Οι λόγοι της επέμβασης βρίσκουμε ότι είναι σύμφωνοι με την μακροχρόνια πολιτική της για την περιοχή (άσκηση επιρροής στην Κεντρική Ασία), είναι φιλόδοξοι, ευνοούνται από τον δομικό παράγοντα (Ρωσία) και χαίρουν της υποστήριξης τόσο του Αζερμπαϊτζάν όσο και του εσωτερικού της Τουρκίας. Ωστόσο τα αποτελέσματα δεν είναι τα επιθυμητά αφού ενώ η Τουρκία βελτιώνει την ενεργειακή της ασφάλεια, δεν αποκτά αποτύπωμα ή ακόμη περισσότερο «γόητρο» στην περιοχή. Όσον αφορά τον πόλεμο, ενώ αυτός ήταν μια ξεκάθαρη νίκη του Αζερμπαϊτζάν, λόγω του επικοινωνιακού παιχνιδιού της Τουρκίας πιστώνεται, σε αυτή. Ο πόλεμος ήταν ένας υβριδικός πόλεμο και ένας πόλεμος δι’ υποκαταστάτων στον οποίο η Αρμενία υπέστη περισσότερο έναν τεχνολογικό, παρά έναν στρατηγικό αιφνιδιασμό. Η Τουρκία από την άλλη απέδειξε την δυνατότητα της να διεξάγει έναν πόλεμο τέτοιας μορφής και διαφήμισε το πολεμικό υλικό της. Ο πόλεμος έληξε, όπως κάθε πόλεμος στην περιοχή με την στρατιωτική (πλέον) παρέμβαση της Ρωσίας. Η επόμενη ημέρα βρίσκει το Αζερμπαϊτζάν σε ευνοϊκότερη θέση, την Ρωσία να έχει επιβεβαιώσει και να αυξήσει την επιρροή της στην περιοχή, την Αρμενία σε δεινή θέση, την Τουρκία να αναζητά πρόσκαιρα ανταλλάγματα και την διεθνή κοινότητα να στρέφει αλλού το ενδιαφέρον της.