Παγκοσμιοποίηση και ανισότητες μεταξύ και εντός χωρών. Υπάρχει αιτιώδης σχέση;

Abstract

Η παγκοσμιοποίηση συνδέεται όλο και περισσότερο όχι μόνο με την εισοδηματική ανισότητα, αλλά και με την παγκόσμια ανισότητα γενικότερα, με συχνά αποκλίνουσες και πολωμένες απόψεις. Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι η παγκοσμιοποίηση παρόλο που βελτίωσε τόσο το σχετικό όσο και το απόλυτο εισόδημα ατόμων σε όλο τον κόσμο, προκάλεσε διεύρυνση της εισοδηματικής ανισότητας με αποτέλεσμα να υπάρχουν σαφείς νικητές και ηττημένοι. Άλλοι διατείνονται ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι λανθασμένοι, δίνοντας έμφαση στο αφήγημα ότι η παγκοσμιοποίηση διέλυσε τα εθνικά σύνορα και οδήγησε στην οικονομική ολοκλήρωση, με αποτέλεσμα την άρση εκατομμυρίων ανθρώπων από τη φτώχεια και το κλείσιμο του χάσματος της εισοδηματικής ανισότητας. Παρόλα αυτά εξετάζοντας τη χρονική περίοδο από το 1988 έως το 2008 που συμπίπτει, σχεδόν με την 20ετία που μεσολάβησε από την πτώση του τείχους του Βερολίνου (1989), μέχρι την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση (2008) και ονομάζεται περίοδος της «υψηλής παγκοσμιοποίησης», προκύπτει το εξής παράδοξο: ενώ η εισοδηματικά ανισότητα εντός των περισσότερων χωρών και κυρίως των ανεπτυγμένων (χώρες του ΟΟΣΑ) να έχει διευρυνθεί σε μεγάλο βαθμό, η ανισότητα μεταξύ των χωρών να έχει μειωθεί. Αυτή η εργασία έχει σαν αντικείμενο να εξετάσει εάν υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ της παγκοσμιοποίησης και της εισοδηματικής ανισότητας εντός, αλλά και μεταξύ των χωρών και καλύπτει τη χρονική περίοδο από τις προβιομηχανικές κοινωνίες, μέχρι και την περίοδο της δεύτερης τεχνολογικής επανάστασης που συνιστά την εποχή που διανύουμε. Τα στοιχεία συλλέχθησαν από βιβλιογραφικές πηγές διαθέσιμες σε έντυπη, αλλά και ηλεκτρονική μορφή. Η εργασία ολοκληρώνεται με την υποβολή συμπερασμάτων, αλλά και προτάσεων για την αντιμετώπιση του φαινομένου της παγκόσμιας εισοδηματικής ανισότητας. Λέξεις-κλειδιά: Παγκοσμιοποίηση, παγκόσμια ανισότητα, εισοδηματική ανισότητα, κύματα Kuznets, καμπύλη του «ελέφαντα», βιομηχανική επανάσταση, αναδυόμενες οικονομίες, ανεπτυγμένες χώρες, μεσαία τάξη, παγκόσμια πλουτοκρατία.