Η ρωσική αμυντική πολιτική στα Βαλκάνια μετά το 1995

Abstract

Η χερσόνησος του Αίμου «γεωγραφικά μια περιοχή ‘ενδιάμεση’, ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία» (Νυσταζοπούλου-Πελεκίδου Μ. 1992, σελ.13) σταυροδρόμι Ανατολής – Δύσης, Βορρά – Νότου, σημείο συνάντησης λαών και πολιτισμών. Τα βαλκανικά κράτη παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά και παράλληλα εγγενείς διαφορές. Αλληλεπιδράσεις, σκληρές αντιπαραθέσεις και πολλές φορές κοινή μοίρα, συνθέτουν την ιστορική πραγματικότητα, διαμορφώνοντας πέραν από την εθνιкή φυσιоγνωμία μία «βαλκανική ταυτότητα». H κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 τους ενός από τους δύο πόλους των υπερδυνάμεων του διεθνούς συστήματος αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του αιώνα. Η Ρωσία, το διάδοχο κράτος της Σοβιετικής Ένωσης, αρχικά σαφώς αποδυναμωμένη τόσο σε υλικούς όσο και σε άυλους συνтελεσтές ισχύος, αναζητά τη θέση της στο διεθνές σύστημα και σταδιακά οι ανταγωνισμοί ισχύος και οι ευμετάβλητες σχέσεις αλληλεπίδρασης οδηγούν σε αναβάθμιση του ρόλου της, στη αντιπαράθεση μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Τα βαλκανικά κράτη δεν μένουν αμέτοχα στην αέναη διαμάχη μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Μερικές από τις πιο σπουδαίες μάχες της παγκόσμιας ιστορίας αποδεικνύουν ότι η «χερσόνησος ενώνει την Ευρώπη με την Ασία περισσότερο από ότι τη συνδέουν οι αχανείς και συνεχείς πεδιάδες της Ρωσίας». (Νυσταζοπούλου-Πελεκίδου Μ. 1992, σελ.13). Η περιοχή αποτελεί στόχο ενεργειών μεγάλων δυνάμεων ώστε να εντάξουν κράτη της στη σφαίρα επιρροής τους. Στην παρούσα εργασία επιχειρείται ανάλυση της αμυντικής πολιτικής της Ρωσίας που άσκησε στις βαλκανικές χώρες, ερμηνεύοντας τα δόγματα που καθόριζαν τη στρατηγική της και αναζητώντας τα εργαλεία που χρησιμοποιεί για την επίτευξη των στόχων της.