H περιφερειακή διάσταση της λιβυκής κρίσης: τα εμπλεκόμενα μέρη και οι επιδιώξεις τους

Abstract

Η στρατιωτική και πολιτική αστάθεια στη Λιβύη έχει λάβει διάφορες μορφές από την έναρξή της με την Αραβική Άνοιξη το 2011. Αυτή η κατάσταση τροφοδοτεί μια στρατιωτικοποίηση της πολιτικής ζωής και εμβαθύνει περαιτέρω το χάσμα μεταξύ των πολιτών και του κράτους, ενώ παράλληλα θέτει σε κίνδυνο την περιφερειακή ασφάλεια. Στη χώρα δρουν ανταγωνιστικές πολιτικές παρατάξεις και ισχυρές πολιτοφυλακές, οι οποίες τώρα συνενώνονται κυρίως γύρω από τη διεθνή υποστηριζόμενη Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) που ιδρύθηκε στην Τρίπολη και την ηγεσία του αυτοεπιλεγμένου Εθνικού Στρατού της Λιβύης (LNA), τη Βουλή των Αντιπροσώπων (HoR) και την αντίπαλη κυβέρνηση που εδρεύει στο Al-Bayda, στα ανατολικά της χώρας. Επιπρόσθετα, τζιχαντιστικές οργανώσεις, ειδικά η Al-Qaeda στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ (AQIM) και το Ισλαμικό Κράτος (IS), έχουν εγκατασταθεί στη Λιβύη, την οποία χρησιμοποιούν ως βάση για επιθέσεις σε γειτονικές χώρες. Επί 42 χρόνια πριν από την εξέγερση του 2011, ο Muammar Qadhafi ήλεγχε τη Λιβύη. Από την εξέγερση το 2011 και έπειτα, υπήρξε κατακερματισμός σε επίπεδο ιστορίας, ιδεολογίας και γεωγραφίας. Επιπρόσθετα, διάφοροι εξωτερικοί παράγοντες προσπάθησαν να επέμβουν στη χώρα με το πρόσχημα της παροχής βοήθειας, για τη διατήρηση του ελέγχου σε τοπικό επίπεδο. Εξαιτίας της σημαντικότητας της κρίσης στη Λιβύη για τη σταθερότητα και την ασφάλεια τόσο εντός της χώρας, όσο και στην ευρύτερη περιφέρεια, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να εξεταστεί ακριβώς η περιφερειακή διάσταση της Λιβύης, μέσα από την εξέταση των εμπλεκομένων μερών, ιδίως των περιφερειακών, και των συμφερόντων και επιδιώξεών τους. Η ανάλυση αυτή αποτελεί τον στόχο της παρούσας εργασίας. Πιο συγκεκριμένα, απώτερος στόχος αυτής της εργασίας είναι να εξεταστεί η περιφερειακή διάσταση της κρίσης στη Λιβύη. Καθώς όμως οι περιφερειακοί παράγοντες συνδέονται με διεθνείς παράγοντες ως προς τις επιδιώξεις τους, η ανάλυση θα περιλαμβάνει συνοπτικά και τον ρόλο των παρακάτω διεθνών παραγόντων: ΗΠΑ, Ρωσία και ΕΕ.