Το Πακιστάν στο μέσο των ανταγωνισμών Ιράν - Σαουδικής Αραβίας και Ινδίας - Κίνας

Abstract

Οι γεωγραφικές περιφέρειες της Μέσης Ανατολής και της Νότιας και Ανατολικής Ασίας, αποτελούν περιοχές αξιόλογου ενδιαφέροντος για τη μελέτη των Διεθνών Σχέσεων, καθόσον σε αυτήν περιλαμβάνονται κράτη με έντονη ανταγωνιστική συμπεριφορά ως προς την επιρροή και τη θέση τους στο διεθνές σύστημα. Τα ανταγωνιστικά δίπολα Ιράν – Σαουδική Αραβία στη Μέση Ανατολή από τη μία και Ινδία – Κίνα στην Ασία από την άλλη και το πώς το Πακιστάν ως τρίτος δρώντας επηρεάζει τις διαμορφούμενες ισορροπίες ισχύος ή τις χρησιμοποιεί κατά περίπτωση για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του, αποτελεί το αντικείμενο αυτής της μελέτης. Θα εξεταστούν οι ανταγωνιστικές σχέσεις των δίπολων Ιράν – Σαουδικής Αραβίας και Κίνας – Ινδίας, αφού αρχικά γίνει ανάλυση των σχέσεων του Πακιστάν με κάθε μια από αυτές, προσδιορίζοντας το ιστορικό υπόβαθρο των σχέσεών τους, εντοπίζοντας σημεία σύγκλισης και απόκλισης στις στρατηγικές τους επιδιώξεις και τα στρατηγικά τους συμφέροντα. Το χρονικό πλαίσιο της διαμόρφωσης των θεωρούμενων σχέσεων εκτείνεται από την περίοδο της δημιουργίας του Πακιστάν μέχρι και σήμερα. Οι χρονικές περίοδοι ανάλυσης των γεγονότων εντάσσονται αρχικά στην εποχή πριν και μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου και στη συνέχεια σε υποπεριόδους ανάλογα με τα σημαντικότερα γεγονότα. Η εργασία ως δομή έχει τρία γενικά μέρη. Στο πρώτο παρουσιάζεται το θεωρητικό υπόβαθρο της ανάλυσης. Στο δεύτερο παρουσιάζονται οι δυο ανταγωνιστικές σχέσεις και στο τρίτο ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα. Έτσι στο 1ο κεφάλαιο γίνεται παρουσίαση του θεωρητικού πλαισίου πάνω στο οποίο θα βασιστεί η ανάλυση των δύο ανταγωνιστικών σχέσεων καθώς και η αλληλεπίδραση ενός τρίτου παράγοντα σε αυτές, με επικρατέστερη τη ρεαλιστική θεώρηση και τη θεωρία της ισορροπίας της ισχύος, αλλά και στοιχεία σχετικά με τη λειτουργία της αποτροπής. Στο 2ο κεφάλαιο γίνεται μια σύντομη ανάλυση των στοιχείων ισχύος, εστιάζοντας στην οικονομική και τη στρατιωτική ισχύ με επιπλέον στοιχεία για την πυρηνική ισχύ των τριών από τα υπό θεώρηση κράτη. Επισημαίνονται δε, με τη βοήθεια ορισμένων δεικτών ορισμένα χρήσιμα στοιχεία για τη διαμορφούμενη ισορροπία ισχύος. Στο 3ο και στο 4ο κεφάλαιο προσδιορίζεται το πλαίσιο αντιπαράθεσης και τα σημεία τριβής ανάμεσα σε Ιράν – Σαουδική Αραβία και Κίνα – Ινδία αντίστοιχα αλλά και κάθε ενός από αυτά τα κράτη με το Πακιστάν ώστε στο τέλος να προκύψει πώς αυτό επηρεάζει την ισορροπία ισχύος και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή και στη Νότια Ασία.Σε αυτά σημειώνεται η επίδραση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, ο θρησκευτικός ανταγωνισμός καθώς και το ενδεχόμενο της πυρηνικής επιλογής για το δίπολο Ιράν – Σαουδική Αραβία σε αντιπαράθεση με την «ισορροπία του τρόμου» ανάμεσα σε Πακιστάν – Ινδία, τον ανταγωνισμό για επιρροή και αύξηση του στάτους τους και τέλος τον παράγοντα των εδαφικών διεκδικήσεων και τη λειτουργία της πυρηνικής αποτροπής. Στο 5ο κεφάλαιο σημειώνονται τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανωτέρω ανάλυση.

The geographical regions of the Middle East and South and East Asia are areas of considerable interest in the study of International Relations, as they include countries with strong competitive behavior in their influence and position in the international system. The competing dipoles Iran - Saudi Arabia in the Middle East on the one hand and India - China in Asia on the other and how Pakistan as a third party affects the emerging power balances or uses them on a case - by - case basis to serve its interests is the main subject of this study. The competing relations of Iran-Saudi Arabia and China-India dipoles will be examined after analyzing Pakistan's relations with each of them, identifying the historical background of their relations, identifying points of convergence and divergence in their strategic goals and interests. The timing frame of the formation of the relations considered extends from the time of Pakistan's creation to the present. The time periods for analyzing the events are firstly the era before and after the end of the Cold War and afterwards in sub-periods according to the most important events. Work as a structure has three general parts. The first presents the theoretical background of the analysis. In the second, the two competing relationships are presented, and in the third, some useful conclusions are drawn. Chapter 1 presents the theoretical framework on which the analysis of the two competing relationships is based as well as the interaction of a third factor with them, with a realistic view of power balance theory as well as the importance of deterrence. Chapter 2 provides a brief breakdown of the power elements, focusing on economic and military power with additional data on the nuclear power of the three states considered. With the help of some indicators, some useful data on the power balance being formed are highlighted. Chapters 3 and 4 set out the context and friction points between Iran - Saudi Arabia and China - India respectively and each of these states with Pakistan in the end in order to show how this affects power balance and stability in the Middle East and South Asia. These include the effects of terrorism and extremism, religious competition as well as the possibility of a nuclear option for Iran - Saudi Arabia in contrast with the "balance of power" among Pakistan - India, competition for influence and increasing their status and finally the factor of territorial claims and the function of nuclear deterrence. Chapter 5 presents the conclusions drawn from the above analysis.