Η Βρετανική εξωτερική πολιτική και η ελληνική εκστρατεία στη Μικρά Ασία 1919-1922

Abstract

Ο Εθνικός Διχασμός και τα αντιτιθέμενα γεωπολιτικά συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων στην περιοχή συγκαθόρισαν, δυστυχώς, την αρνητική έκβαση του εγχειρήματος που στιγματίστηκε από συνεχείς επιστρατεύσεις, κλίμα αδράνειας και στασιμότητας. Το αρνητικό εσωτερικό πολιτικό κλίμα στην Ελλάδα, η εχθρότητα με την οποία αντιμετώπιζε η βρετανική κοινή γνώμη και οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί της Αυτοκρατορίας έναν ενδεχόμενο νέο πόλεμο με την Τουρκία, η εμμονή των Βρετανών στη συνέχιση της παραμονής της ελληνικής στρατιάς ως εγγυητή της Συνθήκης των Σεβρών σε αντίθεση με τις συνεννοήσεις Γάλλων, Ιταλών αλλά και των Μπολσεβίκων με τον Κεμάλ, και η εγκατάλειψη εν τέλει της Ελλάδας σε ένα πολυδάπανο και αιματηρό πόλεμο, οδήγησαν σε αντεπίθεση των Τούρκων, σε άτακτη υποχώρηση και συντριβή της ελληνικής στρατιάς τον Αύγουστο του 1922 και στην καταστροφή της Σμύρνης και του ελληνισμού της Μικράς Ασίας Η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης και η ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923 σηματοδότησαν το τέλος της Μεγάλης Ιδέας, του αλυτρωτισμού, των μεγάλων εθνικών διεκδικήσεων, των μακροχρόνιων πολέμων αλλά και τον αφελληνισμό ιστορικά ελληνικών περιοχών. Την ίδια περίοδο ωστόσο, με την άφιξη των προσφύγων, τέθηκαν οι βάσεις για την ανοικοδόμηση και το μετασχηματισμό του ελληνικού κράτους και έγινε η αρχή για μια νέα πολιτική εκσυγχρονισμού παρόλο που τα πάθη και οι αντεκδικήσεις της περιόδου του Διχασμού εξακολούθησαν να υφίστανται αποτελώντας τροχοπέδη στην ομαλή πολιτική και κοινωνική λειτουργία.