Η μετεξέλιξη του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας σε ευρωπαϊκό νομισματικό ταμείο

Abstract

Η παγκόσμια οικονομική κρίση, αποκάλυψε σημαντικές αδυναμίες στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της υφιστάμενης οικονομικής διακυβέρνησης στην ΕΕ και ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη. Από το 2012 που ιδρύθηκε, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), καθώς παρέχει ομόλογα στο όνομα της Ευρωζώνης και χρηματοδοτεί τα προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης των χωρών που έχουν ανάγκη. Όταν μια κυβέρνηση χάνει την πρόσβασή της στις χρηματοπιστωτικές αγορές και κάνει αίτηση για διάσωση, ο ΕΜΣ και οι λοιποί ευρωπαϊκοί θεσμοί καθίστανται υπόλογοι για το σχεδιασμό και την ενδυνάμωση των μεταρρυθμιστικών προϋποθέσεων, που συνοδεύουν την οικονομική συνδρομή. Είναι ανάγκη ο ΕΜΣ να ενταχθεί στο νομικό πλαίσιο στην ΕΕ, καθώς αυτό θα του προσδώσει το απαιτούμενο επίπεδο διαφάνειας και ακεραιότητας. Η δημιουργία του ΕΝΤ φαντάζει μία λογική συνέχεια του ΕΜΣ και της πορείας για Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ). Στη συγκεκριμένη εργασία παρουσιάζονται αρκετά εμπόδια για τη μετεξέλιξη αυτή, με κυρίαρχο τη συναίνεση των κρατών – μελών της Ευρωζώνης και την αναγκαία αλληλεγγύη στους κόλπους της, όπως διατείνεται η γαλλική πλευρά. Η μετεξέλιξη του ΕΜΣ είναι αναγκαία, αλλά δε σημαίνει ότι αυτός θα μετατραπεί σε ΕΝΤ, τουλάχιστον ουσιωδώς, σε αντιστοιχία με το ΔΝΤ, και όχι ως απλή μετονομασία. Σε κάθε περίπτωση, το παράδοξο της ύπαρξης του ΕΜΣ, παράλληλα με τη ρήτρα «μη διάσωσης», ο ηθικός κίνδυνος και η σύγκρουση συμφερόντων, η ανάγκη ύπαρξης εναλλακτικής πηγής στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης, η δημοσιονομική πειθαρχία της Ευρωζώνης, η αποφυγή σύγχυσης του έργου του ΕΜΣ και της Κομισιόν, η ομαλή διαχείριση των κρίσεων και η επιτήρηση των μεταρρυθμιστικών μέτρων κατά τη δανειοδότηση, η βέλτιστη στελέχωση και διακυβέρνηση του ΕΜΣ για αμεσότερη αντίδραση και αποφυγή πολιτικοποίησης εντός των κόλπων του, όλα πιέζουν για άμεση μεταρρύθμιση του Μηχανισμού. Το ΕΝΤ, ή ένα νέο ΕΜΣ, θα πρέπει να θεωρηθεί ο πυρήνας ενός δημοσιονομικού μέσου της Ευρωζώνης, για τη στήριξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την αντιπροσώπευση των δημοσιονομικών συμφερόντων της Ευρωζώνης στο εξωτερικό, ιδίως στο ΔΝΤ.