Η διάσταση της ασφάλειας του Project της Μεγάλης Ανατολίας (Great Anatolian Plan) για την εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Τουρκίας

Abstract

Το νερό αποτελούσε ανέκαθεν πόρο ζωτικής σημασίας για την επιβίωση, γι’ αυτό όλοι οι μεγάλοι πολιτισμοί της αρχαιότητας αναπτύχθηκαν γύρω από υδάτινους πόρους όπως ποτάμια. Μία από τις περιοχές αυτές ήταν και η Μεσοποταμία, η περιοχή μεταξύ των ποταμών Τίγρης και Ευφράτης. Σήμερα οι πηγές των δύο ποταμών βρίσκονται στη νοτιοανατολική Τουρκία και από τα νερά τους εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά η παροχή νερού στη Συρία και στο Ιράκ. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η Τουρκία έχει εγκαινιάσει στην περιοχή ένα πρόγραμμα εκτεταμένης εκμετάλλευσης των υδάτων των δύο ποταμών μέσω της κατασκευής φραγμάτων και υδροηλεκτρικών σταθμών, το επονομαζόμενο Πρόγραμμα Νοτιοανατολικής Ανατολίας (ή GAP). Μέσω του GAP η Τουρκία επιδιώκει πολλαπλούς στόχους στον τομέα της ασφάλειας. Στο εσωτερικό επίπεδο επιδιώκεται η αντιμετώπιση του κουρδικού ζητήματος μέσω οικονομικής ανάπτυξης, αφομοίωσης του κουρδικού πληθυσμού, εκτοπίσεις πληθυσμών και ακόμα και εκμετάλλευση των φραγμάτων για την επιχειρησιακή αντιμετώπιση του ΡΚΚ. Ως προς την εξωτερική ασφάλεια, η Τουρκία εκμεταλλεύεται την πλεονεκτική της θέση για να ασκήσει πιέσεις και επιρροή στα γειτονικά κράτη, ελέγχοντας τη ροή των υδάτων, προκειμένου να υλοποιήσει τα περιφερειακά ηγεμονικά της σχέδια νέο-οθωμανικής εμπνεύσεως. Πρόκειται για την επιδίωξη υδροηγεμονίας ως μέρος μιας ευρύτερης ηγεμονικής στρατηγικής.