Η κοινωνική στήριξη και το αίσθημα της μοναξιάς σε ενήλικες με και χωρίς οπτική αναπηρία

Abstract

Η παρούσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία έχει ως αντικείμενό της τη διερεύνηση του θέματος της κοινωνικής στήριξης που δέχονται και το επίπεδο του συναισθήματος της μοναξιάς που βιώνουν ενήλικες με και χωρίς οπτική αναπηρία στην Ελλάδα. Τα δύο αυτά ζητήματα είναι βαρύνουσας σημασίας τόσο για τα άτομα με όσο και χωρίς οπτική αναπηρία και εκτιμάται πως έρχονται σε άμεση συσχέτιση. Η κοινωνική στήριξη από μόνη της αποτελεί ένα βασικό παράγοντα επίτευξης πλήρους κοινωνικής ενσωμάτωσης και συναισθηματικής πληρότητας μέσω της αποδοχής που αυτή προσφέρει. Προκύπτει ως ένα θέμα με μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον τόσο για τον γενικό πληθυσμό όσο και για τα άτομα που αντιμετωπίζουν ίσως μεγαλύτερο κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης λόγω της αναπηρίας τους και συγκεκριμένα λόγω της απώλειας όρασης. Η μοναξιά δε, αποτελεί ένα κοινό συναίσθημα που το έχουν βιώσει ανεξαιρέτως όλοι οι άνθρωποι αν και σε διαφορετικό επίπεδο ή μορφή. Συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος, θυμό, απελπισία, λύπη και κατάθλιψη και μπορεί να το νιώσει κάθε άτομο ανεξαρτήτως των προσωπικών του χαρακτηριστικών σε διαφορετικές φάσεις στον κύκλο της ζωής του. Στα πλαίσια της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής αυτής Εργασίας εξετάστηκαν: ο βαθμός ικανοποίησης από την προσλαμβανόμενη κοινωνική στήριξη, το επίπεδο του συναισθήματος της μοναξιάς, η σχέση μεταξύ μοναξιάς και ικανοποίησης από την κοινωνική στήριξη, ενώ επίσης διερευνήθηκε το ποιος παρέχει κάθε φορά την κοινωνική στήριξη και από ποια κατηγορία ανθρώπων προέρχεται (οικογένεια, φίλοι, επαγγελματίες κ.ά.). Όλα τα παραπάνω εξετάστηκαν σε δείγμα 109 ατόμων, εκ των οποίων οι 36 ήταν ενήλικες με οπτική αναπηρία. Από τα αποτελέσματα των παραπάνω διερευνητικών ερωτημάτων, προέκυψαν κάποια συμπεράσματα. Σύμφωνα με την έρευνα που έλαβε χώρα, όσον αφορά την κοινωνική στήριξη που αναμένεται να λάβουν οι ενήλικες, ισχύει πως, είναι οι γονείς, οι φίλοι, οι σύζυγοι και οι σύντροφοι εκείνοι που αναφέρθηκαν τις περισσότερες φορές και στους δύο πληθυσμούς. Ακόμη, από τα αποτελέσματα προέκυψε πως και οι βλέποντες όσο και οι μη βλέποντες δήλωσαν αρκετά έως πολύ ικανοποιημένοι από την προσλαμβανόμενη κοινωνική στήριξη. Επιπροσθέτως, όσον αφορά την μέτρηση του συναισθήματος της μοναξιάς, φάνηκε πως σε γενικές γραμμές όλοι, βλέποντες και μη, βιώνουν ένα μέτριας έντασης αίσθημα μοναξιάς, με τους μη βλέποντες να νιώθουν ελάχιστα εντονότερη. Τέλος, από τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας, προέκυψε πως η προσλαμβανόμενη κοινωνική στήριξη και ο βαθμός του συναισθήματος της μοναξιάς είναι ανεξάρτητες έννοιες.