Μετασχηματιστική ηγεσία και οργανωσιακή σιωπή στο χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης: ο διαμεσολαβητικός ρόλος του εργασιακού περιβάλλοντος

Abstract

Η παρούσα έρευνα είχε σκοπό τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ μετασχηματιστικής ηγεσίας και οργανωσιακής σιωπής στον χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, καθώς και τη μελέτη του διαμεσολαβητικού ρόλου παραγόντων του εργασιακού περιβάλλοντος. Ειδικότερα, μελετήθηκαν οι επιδράσεις της σύγκρουσης ρόλων, της προβλεψιμότητας και της οργανωσιακής δικαιοσύνης στη σύνδεση ανάμεσα στο μετασχηματιστικό ηγετικό στυλ της σχολικής διοίκησης και την τάση των εκπαιδευτικών να αποσιωπούν απόψεις, ανησυχίες και προτάσεις στο εργασιακό πλαίσιο. Οι κύριοι στόχοι της μελέτης ήταν: α) η εξέταση της σχέσης μεταξύ μετασχηματιστικής ηγεσίας και οργανωσιακής σιωπής, β) η διερεύνηση του διαμεσολαβητικού ρόλου του εργασιακού περιβάλλοντος στη σχέση αυτή και γ) η κατανόηση των τρόπων με τους οποίους δημογραφικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών επηρεάζουν την έκφραση ή την αποσιώπηση της φωνής τους στον σχολικό οργανισμό. Η έρευνα υιοθέτησε ποσοτική προσέγγιση και διεξήχθη με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου, το οποίο διανεμήθηκε ηλεκτρονικά σε 165 εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων της δημόσιας εκπαίδευσης. Η στατιστική ανάλυση περιλάμβανε περιγραφικά στατιστικά, δείκτες αξιοπιστίας, συσχετίσεις, παλινδρομήσεις και αναλύσεις διαμεσολάβησης. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν ότι η μετασχηματιστική ηγεσία σχετίζεται αρνητικά με την οργανωσιακή σιωπή, κυρίως μέσω της επίδρασής της στη σύγκρουση ρόλων και την οργανωσιακή δικαιοσύνη, ενώ ο ρόλος της προβλεψιμότητας ως διαμεσολαβητικός παράγοντας εμφανίστηκε περιορισμένος. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι ορισμένα δημογραφικά χαρακτηριστικά, όπως το φύλο και η βαθμίδα εκπαίδευσης, ενδέχεται να επηρεάζουν επιμέρους διαστάσεις του φαινομένου, χωρίς όμως να παρατηρούνται συστηματικές διαφορές ως προς τη συνολική σιωπή. Συνολικά, η μελέτη καταδεικνύει ότι η οργανωσιακή σιωπή δεν αποτελεί αποκλειστικά ατομική επιλογή, αλλά επηρεάζεται από τις συνθήκες και τις σχέσεις που επικρατούν στο εργασιακό περιβάλλον, ενισχύοντας την ανάγκη για ηγετικά μοντέλα που ενθαρρύνουν τη διαφάνεια, τον σεβασμό και τη δίκαιη μεταχείριση. Τα ευρήματα προσφέρουν χρήσιμες προτάσεις για τη σχολική ηγεσία και την εκπαιδευτική πολιτική, με στόχο την ενίσχυση της φωνής των εκπαιδευτικών και τη βελτίωση του εργασιακού τους περιβάλλοντος.