Το φαινόμενο της οργανωσιακής σιωπής και φωνής των εκπαιδευτικών και η σχέση του με το στυλ ηγεσίας: μια εμπειρική έρευνα των στάσεων και απόψεων εκπαιδευτικών του Ν. θεσσαλονίκης

Abstract

Το φαινόμενο της σιωπής των εκπαιδευτικών αναφέρεται στην απόκρυψη της πληροφόρησης, της γνώμης και των διαφόρων ιδεών, η οποία γίνεται με εσκεμμένο τρόπο και συνδέεται άμεσα με το εκπαιδευτικό τους επάγγελμα, ενώ η φωνή του εκπαιδευτικού προσωπικού αφορά την εσκεμμένη αποκάλυψη αυτών. Μέχρι σήμερα, το φαινόμενο της σιωπής, καθώς και της φωνής του εκπαιδευτικού προσωπικού στη χώρα μας δεν έχει διερευνηθεί σε βάθος, ενώ ακόμη και στη βιβλιογραφία σε διεθνές επίπεδο δεν υπάρχουν διαθέσιμες αρκετές έρευνες και μελέτες για το εν λόγω σημαντικό ζήτημα. Στόχος της συγκεκριμένης εργασίας είναι να εξεταστούν ενδελεχώς οι στάσεις των εκπαιδευτικών αναφορικά με το φαινόμενο της σιωπής και της φωνής που εκφράζουν, αλλά και οι γνώμες τους για το πώς συνδέεται το φαινόμενο αυτό με το στυλ ηγεσίας. Επιπλέον, ένας ακόμη βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μελετηθεί ο τρόπος αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού από τον ηγέτη του εκπαιδευτικού συστήματος και πώς επηρεάζεται από διάφορους καθοριστικούς παράγοντες, όπως είναι για παράδειγμα το φύλο, το κλίμα στη σχολική μονάδα, αλλά και η συνεργασία και η αλληλεπίδραση με τον διευθυντή. Για τις ανάγκες της συγκεκριμένης ερευνητικής εργασίας, εκτός από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, χρησιμοποιήθηκε η ποιοτική μέθοδος. Πραγματοποιήθηκαν ημιδομημένες συνεντεύξεις σε 9 εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης στον Ν. Θεσσαλονίκης. Μετά την ανάλυση περιεχομένου των συνεντεύξεων, διαπιστώθηκε ότι το στυλ ηγεσίας του Διευθυντή σχετίζεται στενά με τα φαινόμενα σιωπής και φωνής. Όλοι οι συνεντευξιαζόμενοι εκπαιδευτικοί συμφωνούν ότι το δημοκρατικό/συμμετοχικό στυλ ηγεσίας επιδρά θετικά στη φωνή σε αντίθεση με το αυταρχικό στυλ που ευνοεί τη σιωπή είτε αυτή είναι συγκαταβατική είτε αμυντική. Παράλληλα διαπιστώθηκε ότι άλλοι σημαντικοί παράγοντες, που σχετίζονται με την εκδήλωση των συγκεκριμένων φαινομένων, είναι η προσωπικότητα, το σχολικό κλίμα και τα χρόνια προϋπηρεσίας των διδασκόντων.