Ατομικές συνεδρίες μουσικοθεραπείας με προέφηβο με διάγνωση αυτισμού ως παρέμβαση κομβικής σημασίας (μελέτη περίπτωσης)

Abstract

Ο αυτισμός κατατάσσεται στις διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές και συνήθως διαγιγνώσκεται πριν από την ηλικία των δύο με τριών ετών. Σε αυτό το πρώιμο στάδιο της ζωής, οι γονείς συχνά έρχονται αντιμέτωποι με την πλήρη συνειδητοποίηση της αναπηρίας του παιδιού τους, γεγονός που μπορεί να επιφέρει σημαντικές οικογενειακές αναταράξεις, όπως ο χωρισμός αυτών. Αυτό, με τη σειρά του, συχνά οδηγεί τα παιδιά να βιώνουν την απώλεια ενός γονέα καθώς μεγαλώνουν. Τα παιδιά με διαταραχές του αυτιστικού φάσματος παρουσιάζουν σημαντικές προκλήσεις στην επικοινωνία και τη συμπεριφορά, περιλαμβάνοντας δυσκολίες στην έκφραση τόσο λεκτικών όσο και μη λεκτικών μηνυμάτων, καθώς και περιορισμένες κοινωνικές δεξιότητες που συχνά τα οδηγούν σε κοινωνική απομόνωση. Επιπλέον, παρατηρούνται στερεοτυπικές και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Παρότι υπάρχουν ποικίλες θεραπευτικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση αυτών των δυσκολιών, δεν υπάρχει τεκμηριωμένη μέθοδος για την ψυχολογική υποστήριξη ενός ατόμου με αυτισμό που έχει βιώσει την απώλεια ενός γονέα από την πρώιμη παιδική ηλικία. Η μουσικοθεραπεία αποτελεί μια ιδιαίτερα δυναμική προσέγγιση για την υποστήριξη παιδιών με αναπηρία που έχουν βιώσει εμπειρίες απώλειας. Λειτουργώντας μεταφορικά ως μια τριμελής οικογένεια, η μουσικοθεραπεία δημιουργεί ένα ασφαλές και υποστηρικτικό πλαίσιο όπου το άτομο μπορεί να εκφράσει ελεύθερα τα συναισθήματα και τις σκέψεις του. Μέσα από τη μουσικοθεραπευτική διαδικασία, το άτομο έχει τη δυνατότητα να επανασυνδεθεί με το εσωτερικό του παιδί, να διερευνήσει τις βαθύτερες επιθυμίες του, να κατανοήσει τις ουσιαστικές του ανάγκες Η διπλωματική εργασία αυτή αποτελεί μια ποιοτική έρευνα που εστιάζει σε μια μελέτη περίπτωσης, περιγράφοντας κλινικό έργο που υλοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από τις αρχές του 2023 έως τους πρώτους μήνες του 2024. Η παρούσα έρευνα επικεντρώνεται στην εξέταση της μουσικοθεραπείας ως κεντρικής θεραπευτικής προσέγγισης, μέσα από συνεδρίες με έναν προέφηβο στο φάσμα του αυτισμού, ο οποίος έχει βιώσει την απώλεια του πατέρα του από την πρώιμη παιδική ηλικία. Κατά τη διάρκεια των συνεδριών, χρησιμοποιήθηκε ποικιλία μουσικών οργάνων, με ιδιαίτερη έμφαση στη φωνή του μουσικοθεραπευτή, η οποία λειτούργησε ως το κύριο θεραπευτικό μέσο. Στην εξέλιξη των συνεδριών, παρατηρήθηκε ότι ο ρόλος του μουσικοθεραπευτή, σε αυτό το συγκεκριμένο πλαίσιο, φαίνεται να ενισχύει τη βελτίωση της επικοινωνίας, τη δέσμευση της προσοχής κ.α. Αυτή η παρατήρηση ανέδειξε την ανάγκη για τη διεξαγωγή της παρούσας ποιοτικής μελέτης, η οποία στοχεύει να εξετάσει κατά πόσο η υπόσταση του άνδρα μουσικοθεραπευτή, σε συνδυασμό με τη χρήση της φωνής του, μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση της επικοινωνίας σε έναν προέφηβο με διαταραχή αυτιστικού φάσματος, που μεγαλώνει χωρίς τον πατέρα του. Μέσα από το πρίσμα μιας ανθρωπιστικής προσέγγισης εμπλουτισμένης με στοιχεία ψυχοδυναμικής θεωρίας, η έρευνα εστιάζει στη διερεύνηση των βαθύτερων επιθυμιών του πελάτη και στην κατανόηση των ουσιαστικών του αναγκών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συνεδρίες βασίστηκαν σε μεγάλο βαθμό στον μουσικό κλινικό αυτοσχεδιασμό, παρέχοντας τη βάση για έκφραση και αλληλεπίδραση. Η διπλωματική εργασία ολοκληρώνεται με τη διατύπωση συμπερασμάτων και την παροχή προτάσεων για μελλοντικές έρευνες στον τομέα της μουσικοθεραπείας.