Βραχυπρόθεσμη ομαδική μουσικοθεραπευτική παρέμβαση σε έφηβες αιτούσες ασύλου στην Αθήνα: μετρώντας τη συναισθηματική ανταπόκριση

Abstract

Το προσφυγικό είναι ένα πρόσφατο και πολύπλοκο ζήτημα που επηρεάζει πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, με την Ελλάδα να υποδέχεται ένα μεγάλο αριθμό προσφύγων, πολλοί εκ των οποίων είναι κάτω των 18 ετών και παρουσιάζουν συμπτώματα τραύματος και μετατραυματικού στρες λόγω προηγουμένων τραυματικών εμπειριών. Έρευνες έχουν δείξει ότι παράλληλα με τις παραδοσιακές μεθόδους ψυχοθεραπείας, όπως η συστημική, η ψυχοδυναμική, η θεραπεία εστιασμένη στο τραύμα, κ.α., η μουσικοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά ως μέθοδος θεραπείας στον προσφυγικό πληθυσμό. Ο στόχος αυτής της μελέτης είναι να αποδείξει την αποτελεσματικότητα της μουσικοθεραπείας ως υποστηρικτική μέθοδο θεραπείας στους ανήλικους πρόσφυγες και να μετρήσει τη συναισθηματική ανταπόκριση πριν και μετά τις συνεδρίες. Η παρούσα έρευνα ακολουθεί τη δομή μιας πιλοτικής ημιπειραματικής μεικτής μεθόδου με μια ομάδα βραχυπρόθεσμης παρέμβασης μουσικοθεραπείας. Δημιουργήθηκε μια ανοιχτή ομάδα με 8 ασυνόδευτες έφηβες πρόσφυγες που ζούσαν σε οικιστική δομή μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης στο κέντρο της Αθήνας. Η μέτρηση της συναισθηματικής ανταπόκρισης γινόταν στην αρχή και το τέλος κάθε συνεδρίας με χρήση του ερωτηματολογίου Self-Assessment Manikin, το οποίο αναφέρεται στη συναισθηματική ανταπόκριση ως προς τις κλίμακες της ευχαρίστησης, της διέγερσης και της αίσθησης κυριαρχίας. Επίσης, στο τέλος κάθε συνεδρίας πραγματοποιούνταν ανατροφοδότηση, μέσω ερωτήσεων από τις συμμετέχουσες. Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας, όπως προκύπτουν από τις απαντήσεις των συμμετεχουσών στο ερωτηματολόγιο και τα σχόλια τους υπογραμμίζουν την αποτελεσματικότητα της μουσικοθεραπείας. Βάσει των απαντήσεων του ερωτηματολογίου υπήρχε σημαντική στατιστική διαφορά στη συναισθηματική ανταπόκριση πριν και μετά από τις συνεδρίες. Δηλαδή μετά τις συνεδρίες υπήρχε αυξημένη συναισθηματική ανταπόκριση. Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης συνάδουν με προηγούμενες έρευνες. Φαίνεται πως οι συνεδρίες μουσικοθεραπείας συνέβαλαν στην επεξεργασία συναισθημάτων, στη διαχείριση του άγχους, στην ενδυνάμωση της ομαδικής υποστήριξης και επικοινωνίας, στην ελευθερία στην έκφραση, στην απάλυνση του ψυχικού πόνου, στη μείωση της απομόνωσης, στη μείωση του φόβου. Τέλος, προτείνεται διεξαγωγή περεταίρω έρευνών για να γενικευθούν τα αποτελέσματα.