Φοροδιαφυγή και άλλες πτυχές της οικονομικής διαφθοράς

Abstract

Στη παρούσα εργασία αναλύονται οι διάφορες πτυχές της οικονομικής διαφθοράς που μαστίζουν τη χώρα μας αλλά και το πλανήτη συνολικά. Αρχικά υπάρχει η «φοροδιαφυγή» η όποια αναφέρεται στη συμπεριφορά ενός φορολογούμενου που παραβιάζει άμεσα το νόμο, όπως η παράλειψη δήλωσης φορολογητέας περιουσίας, η χρήση ψευδών παραστατικών πληρωμής, η τήρηση δόλιων λογιστικών αρχείων, η αποζημίωση λογαριασμών κ.λπ. Η ανάλυση της βιβλιογραφίας δείχνει ότι η μη φορολογική συμμόρφωση είναι ένα ζήτημα που είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστεί και να αξιολογηθεί. Ωστόσο, συνάγεται το συμπέρασμα ότι το επίπεδο της φοροδιαφυγής αποτελεί θέμα μεγάλης σημασίας και ότι η επέκτασή του απασχολεί την επιστημονική κοινότητα, τα κυβερνητικά στελέχη, καθώς και την κοινή γνώμη, ανεξαρτήτως στρατηγικών και μεθοδολογιών επιλεγεί από κάθε ερευνητή, και ότι η έκταση αυτού του φαινομένου ποικίλλει, ανάλογα με τη χώρα. Στη συνέχεια της εργασίας αναλύεται το φαινόμενο της φοροαποφυγής η οποία πραγματοποιείται στα πλαίσια ενός καλά μελετημένου φορολογικού σχεδιασμού, κατά τον οποίο δημιουργούνται διάφορα σενάρια και εναλλακτικές, μέχρι να προσδιοριστεί ο ελάχιστος δυνατός φόρος, συνήθως στα πλαίσια του νόμου. Η παραοικονομία ή αλλιώς σκιώδης οικονομία περιλαμβάνει δραστηριότητες, οι οποίες κανονικά θα έπρεπε να περιλαμβάνονται στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (Α.Ε.Π.), αλλά δεν περιλαμβάνονται, γιατί κάποιος ή κάποιοι από αυτούς οι οποίοι συμμετέχουν στην πραγματοποίησή τους προσπάθησαν να τις αποκρύψουν από τις Δημόσιες Αρχές. Αν και ο άτυπος τομέας έχει ιστορικά θεωρηθεί ως πρόβλημα με αρνητικές επιπτώσεις, είναι πλέον γενικά αποδεκτό ότι αυτός ο τομέας είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία όσον αφορά την παραγωγή πλούτου και την απασχόληση. Στις μέρες μας, η τάση είναι να διαδοθεί όπου είναι εφικτό. Τέλος, η οικονομική διαφθορά ως παράγοντας ελάττωσης της οικονομικής ανάπτυξης σχετίζεται και μάλιστα επηρεάζει θετικά το φαινόμενο της παραοικονομίας ειδικότερα σε περιπτώσεις αδύναμου θεσμικού πλαισίου της χώρας. Για να εξομαλυνθούν όλα αυτά τα φαινόμενα απαιτείται η εδραίωση ενός καλά οργανωμένου συστήματος φορολογικού ελέγχου.