Διδάσκοντας ηθοποιούς: ο σκηνοθέτης- καθηγητής υποκριτικής ως εκπαιδευτής ενηλίκων

Abstract

Η παρούσα έρευνα μελετά τη θέση της εκπαίδευσης μέσα στον επαγγελματικό χώρο του θεάτρου και πώς αυτός συνδέεται με τον ρόλο του σκηνοθέτη- εκπαιδευτή υποκριτικής. Ο θεατρικός επαγγελματικός χώρος, ειδικά στις μέρες μας, συναντά πολλά προβλήματα, και κάποια από αυτά ίσως να σχετίζονται ενδεχομένως με την εκπαίδευση των υποψηφίων ηθοποιών, αλλά και με τους επαγγελματίες ηθοποιούς ως μια ομάδα δια βίου εκπαιδευομένων. Σκοπός της εργασίας είναι να ερευνήσει αν κάποια από τα εργαλεία και τις εκπαιδευτικές μεθόδους που χρησιμοποιεί η Εκπαίδευση Ενηλίκων θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα και στην εκπαίδευση των ηθοποιών. Η έρευνα βασίστηκε σε ημιδομημένες συνεντεύξεις που έγιναν σε 15 επαγγελματίες του θεάτρου, άλλοτε διά ζώσης και άλλοτε διαδικτυακά. Ανάμεσα στους συνεντευξιαζόμενους υπήρξαν σκηνοθέτες, ηθοποιοί, καθηγητές υποκριτικής, διευθυντές δραματικών σχολών και καλλιτεχνικοί διευθυντές θεάτρων. Η έρευνα έδειξε ότι, πράγματι, η εκπαίδευση στον χώρο του θεάτρου στην Ελλάδα δεν είναι μια πλήρως χαρτογραφημένη περιοχή και ότι υπάρχει περιθώριο για πολλές βελτιώσεις, πολλές από τις οποίες θα μπορούσαν να τροφοδοτηθούν από τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Συγκεκριμένα, η έρευνα έδειξε ότι οι περισσότεροι σκηνοθέτες-δάσκαλοι υποκριτικής δε διαθέτουν παιδαγωγική επάρκεια, δε διαμορφώνουν σε όλες τις περιπτώσεις έναν αναλυτικό σχεδιασμό εκπαιδευτικού προγράμματος, και δεν αξιολογούνται πάντα με κάποιον συστηματικό τρόπο. Ωστόσο η πλειοψηφία των συνεντευξιαζόμενων, αντιλαμβάνεται τον ρόλο του σκηνοθέτη ως ρόλο δασκάλου και υποστηρίζει ένθερμα την ανάγκη δια βίου εκπαίδευσης των ηθοποιών. Οι ερωτηθέντες επίσης απάντησαν ότι οι κακοποιητικές συμπεριφορές που παρουσιάζονται συχνά στον χώρο του θεάτρου συνδέονται και με την έλλειψη παιδείας από τη μεριά των σκηνοθετών. Τέλος, μέσω της παρούσας εργασίας, γίνονται κάποιες προτάσεις που θα μπορούσαν να οριοθετήσουν καλύτερα το εκπαιδευτικό κομμάτι στο θέατρο.