Δράσεις κοινοτικής μουσικής σε περιβάλλον τυπικής μάθησης: μέθοδοι διδασκαλίας, καινοτομίες και δυσκολίες

Abstract

Οι κοινοτικές μουσικές δράσεις αναδεικνύουν τα οφέλη της μουσικής για το άτομο και τις διανθρώπινες σχέσεις, με μουσικές δραστηριότητες που οδηγούν στην ανάπτυξη του αισθήματος του ανήκειν και στην ευζωία των ατόμων της ομάδας. Η παρούσα εργασία διερευνά κατά πόσο οι αρχές της κοινοτικής μουσικής μπορούν να ενισχύσουν το ρόλο του μαθήματος της μουσικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, και ποια μπορεί να είναι η επίδραση των κοινοτικών μουσικών δράσεων στο τυπικό περιβάλλον του δημοτικού σχολείου, στις συμπεριφορές των μαθητών και στις μεταξύ τους σχέσεις. Κατά τη βιβλιογραφική ανασκόπηση μελετήθηκαν οι μέθοδοι διδασκαλίας της μουσικής σε τυπικά περιβάλλοντα και ειδικά στο περιβάλλον της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα κοινοτικά μουσικά προγράμματα και η επίδρασή τους στη μουσική διδασκαλία-μάθηση. Με βάση τη βιβλιογραφία προτείνονται μέθοδοι διδασκαλίας, οι οποίες ακολουθούν τη φιλοσοφία και τις αρχές της κοινοτικής μουσικής. Τα στοιχεία της βιβλιογραφικής έρευνας αξιοποιήθηκαν στην πιλοτική μελέτη περίπτωσης που αφορούσε τη διοργάνωση κοινοτικού μουσικού προγράμματος σε δημοτικό σχολείο κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021-22. Στη δράση συμμετείχαν μαθητές που απειλούνταν με αποκλεισμό από τον κορμό του σχολείου. Χρησιμοποιήθηκε ημερήσιο ημερολόγιο για την καταγραφή των μαθητικών δραστηριοτήτων και αντιδράσεων, καθώς και ερωτηματολόγια προς τους μαθητές για την καταγραφή των επιδράσεων του κοινοτικού προγράμματος στη λειτουργία του μαθήματος της μουσικής στο δημοτικό σχολείο, στις συμπεριφορές των μαθητών και στις μεταξύ τους σχέσεις. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν τη θετική επίδραση της κοινοτικής μουσικής σε τυπικά περιβάλλοντα για μαθητές που απειλούνται με αποκλεισμό από τον κορμό του σχολικού περιβάλλοντος. Η παρούσα έρευνα θα μπορούσε να συμβάλλει στην ευρύτερη γνωστοποίηση του όρου και των αξιών της κοινοτικής μουσικής, αλλά και στην ευαισθητοποίηση των επιδράσεων των κοινοτικών μουσικών προγραμμάτων, καθώς και τη βιωσιμότητα τους στο σχολικό περιβάλλον. Τα ευρήματα της έρευνας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη κοινοτικών μουσικών προγραμμάτων και τον σχεδιασμό των μουσικών δράσεων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.