Η ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών στον ιδιωτικό τομέα υπό το πρίσμα της παροχής αδειών κατά τον ν. 4808/2021

Abstract

Η αύξηση του πληθωρισμού και της ανεργίας, η γήρανση του πληθυσμού που συμβάλλει στην αύξηση των ευθυνών φροντίδας έναντι των ηλικιωμένων συγγενικών προσώπων, οι ανειλημμένες οικονομικές υποχρεώσεις - κυρίως όταν υπάρχουν παιδιά - και τα συνεχώς μεταβαλλόμενα και παρατεταμένα ωράρια οδηγούν σε αρνητικό ισοζύγιο τις επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις. Τούτο έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στις γυναίκες, οι οποίες κατά τη στερεοτυπική αντίληψη περί έμφυλων ρόλων, είναι επιφορτισμένες σε μεγαλύτερο βαθμό με τα οικογενειακά βάρη. Ανακύπτει, επομένως, η ανάγκη εξεύρεσης μηχανισμών εξισορρόπησης των απαιτήσεων της εργασίας και της οικογένειας, τόσο για τους άνδρες, προκειμένου να αναλάβουν ισότιμο μερίδιο μη αμειβόμενης οικογενειακής εργασίας όσο και για τις γυναίκες, ούτως ώστε να αποκτήσουν ενεργότερο και δυναμικότερο ρόλο στον επαγγελματικό τομέα. Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται τις οικογενειακές άδεις ως τέτοιου είδους μηχανισμό, καθώς και τη μέσω αυτών επιδίωξη της άνευ φύλου εναρμόνισης. Ως προς τη δομή της συνίσταται σε δύο μέρη. Στο πρώτο καταγράφεται η έννοια της εναρμόνισης και η εξελικτική πορεία της σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στη διαμορφωθείσα νομολογία. Ακολούθως, αναλύεται η Οδηγία 2019/1158/ΕΕ που εισάγει τις ελάχιστες απαιτήσεις για την πραγμάτωση της εναρμόνισης μεταξύ εργασίας και οικογένειας, ενώ στο δεύτερο κεφάλαιο ο Ν. 4808/2021, που την μεταφέρει στην εθνική έννομη τάξη. Ειδικότερα, εξετάζονται οι παράμετροι (διάρκεια, αποδοχές, νομική φύση) κάθε προβλεπόμενης σε αυτόν άδειας, εξάγονται συμπεράσματα αναφορικά με τον ισότιμο τρόπο χορήγησής της και ως εκ τούτου με την πραγμάτωση ή μη της ίσης μεταχείρισης των δύο φύλων στην οικογένεια και κατ' ακολουθία στην εργασία. Τέλος, παρατίθενται ορισμένες προτεινόμενες τροποποιήσεις του ισχύοντος νομοθετικού καθεστώτος, προς το σκοπό της εν τοις πράγμασι ισότιμης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στο πλαίσιο της παροχής οικογενειακών αδειών.