Ο ρόλος της εκπαίδευσης στην τέχνη στη βελτίωση της συναισθηματικής ρύθμισης των εκπαιδευτικών

Abstract

Η ικανότητα συναισθηματικής ρύθμισης των εκπαιδευτικών σχετίζεται με μια ποικιλία σημαντικών εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων, που περιλαμβάνουν την αποτελεσματικότητα τους μέσα στην τάξη, την ευημερία τους και την ψυχική τους υγεία, αλλά και τα συναισθήματα των παιδιών στην τάξη και την παρακίνησή τους. Οι καλλιτεχνικές δημιουργικές δραστηριότητες υποστηρίζουν ισχυρές γνωστικές διαδικασίες που απαιτούνται στη ρύθμιση συναισθήματος. Προσφέρουν μια δυναμική που ωθεί τους συμμετέχοντες να εργαστούν ολιστικά αφυπνίζοντας το σώμα, τις αισθήσεις, το συναίσθημα και το νου, προκειμένου να κατανοήσουν τα συναισθήματά τους και τη διαχείρισή τους. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διερευνηθεί η επίδραση ενός προγράμματος καλλιτεχνικών δημιουργικών δραστηριοτήτων – το οποίο σχεδιάστηκε για τις ανάγκες της έρευνας - στην βελτίωση των στρατηγικών συναισθηματικής ρύθμισης των εκπαιδευτικών. Διερευνήθηκαν αλλαγές στον τρόπο διαχείρισης συναισθημάτων 22 εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, από τους οποίους οι μισοί (Ν=11) συμμετείχαν στο πρόγραμμα (ομάδα παρέμβασης) και οι υπόλοιποι μισοί (Ν=11) δεν συμμετείχαν σε καμία παρέμβαση (ομάδα ελέγχου). Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν σε δύο χρονικές στιγμές, πριν την έναρξη και μετά το τέλος του προγράμματος, και ως εργαλεία μέτρησης χρησιμοποιήθηκαν α) το Emotion Regulation Questionnaire (ERQ) (Gross & John,2003) και β) το Brief COPE (Carver, 1997). Στη μέτρηση που έγινε στην ομάδα παρέμβασης αμέσως μετά την ολοκλήρωση του επιμορφωτικού προγράμματος, η στατιστική ανάλυση κατέγραψε μικρή βελτίωση στη χρήση των στρατηγικών της γνωστικής επανεκτίμησης και εκφραστικής καταστολής των εκπαιδευτικών χωρίς, όμως, στατιστική σημαντικότητα. Επίσης ούτε στη χρήση των προσαρμοστικών και μη προσαρμοστικών στρατηγικών τους απέναντι σε αγχογόνες καταστάσεις παρατηρήθηκε σημαντική διαφορά. Τα ευρήματα της μελέτης θα μπορέσουν να αποτελέσουν έναυσμα για τη διεξαγωγή νέων ερευνών στο συγκεκριμένο πεδίο, οι οποίες θα προάγουν την επιστημονική γνώση και θα βοηθήσουν στον αρτιότερο σχεδιασμό και στην υλοποίηση επιμορφωτικών προγραμμάτων βασισμένων στην Τέχνη με στόχο την συναισθηματική ενίσχυση των εκπαιδευτικών, και κατ’ επέκταση, την ανάπτυξη της προσωπικής και επαγγελματικής τους ταυτότητας.