Διερεύνηση διαδικασίας λήψης αποφάσεων σταδιοδρομίας και ετοιμότητας σταδιοδρομίας στα άτομα με αναπηρία

Abstract

Διεθνής βιβλιογραφία υποστηρίζει ότι η λήψη αποφάσεων σταδιοδρομίας και η ετοιμότητα σταδιοδρομίας σχετίζεται με την εξέλιξη σ’ αυτόν τον τομέα. Επιπλέον, έρευνες αποδεικνύουν ότι η λήψη αποφάσεων σταδιοδρομίας εμπεριέχεται και επηρεάζει την ετοιμότητα σταδιοδρομίας. Τα άτομα με αναπηρία, περαιτέρω, παρουσιάζεται ότι εμφανίζουν χαμηλά επίπεδα και στους δύο προαναφερθέντες τομείς. Σύμφωνα με τα παραπάνω, η παρούσα ποσοτική μελέτη ερευνά την πρόοδο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σταδιοδρομίας και στην ετοιμότητα σταδιοδρομίας στα άτομα με αναπηρία. Πέρα, όμως, από την εύρεση της συγκεκριμένης προόδου, η έρευνα εξετάζει επιπλέον την ύπαρξη ή μη συσχέτισης μεταξύ των δύο παραπάνω μεταβλητών και ανιχνεύει την επιρροή ορισμένων δημογραφικών παραγόντων. Για τη συλλογή των δεδομένων, αξιοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο δομημένο από τρία μέρη. Στο πρώτο συντάχθηκε ένα ερωτηματολόγιο για την εξέταση ορισμένων δημογραφικών παραγόντων, στο δεύτερο το ερωτηματολόγιο CASVE Cycle Questionnaire-Current Version της Werner (2019) και στο τρίτο μέρος η κλίμακα Final scale of the Students Career Readiness Index (SCRI) των Dodd, Hanson & Hooley (2021). Το τριμελές αυτό ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε από 70 άτομα με αισθητηριακή αναπηρία (κώφωση-βαρηκοΐα, οπτική αναπηρία) ή σωματική αναπηρία. Τα δεδομένα της στατιστικής ανάλυσης που προέκυψαν έδειξαν ότι: οι συμμετέχοντες εμφάνισαν αρκετά ικανοποιητικά επίπεδα ως προς τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σταδιοδρομίας κυρίως στη φάση Σύνθεση και Αποτίμηση. Συγκεκριμένα, μπορούν να συγκρίνουν τις επιλογές σταδιοδρομίας βασιζόμενοι σε πληροφορίες που έχουν συλλέξει για αυτές, ν’ αναγνωρίσουν πολλαπλές εργασίες που ταιριάζουν με τα επαγγελματικά τους ενδιαφέροντα και γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε μίας από τις επιλογές σταδιοδρομίας τους βασιζόμενοι στις προσωπικές τους επαγγελματικές αξίες. Επίσης, έχουν σκεφτεί τα κόστη και τα πλεονεκτήματα των επαγγελματικών τους επιλογών, θεωρούν ότι οι επιλογές σταδιοδρομίας τους θα τους επιτρέψουν να ζουν τη ζωή τους με τον τρόπο που προτιμούν και οι επιλογές που σκέφτονται ταιριάζουν με τα ενδιαφέροντα, τις ικανότητες και τις προτιμήσεις τους. Ως προς την ετοιμότητα σταδιοδρομίας οι συμμετέχοντες με αναπηρία παρουσιάζουν μεσαία επίπεδα ικανοποίησης, εμφανίζοντας μεγαλύτερη συμφωνία στο ότι μπορούν ν’ αποφασίσουν τι είναι πιο σημαντικό για εκείνους στην εργασιακή τους ζωή και στο ότι μπορούν να αξιολογήσουν τα δυνατά και αδύναμα σημεία τους. Τέλος, για τη σχέση των παραγόντων "λήψη αποφάσεων σταδιοδρομίας" και "ετοιμότητα σταδιοδρομίας" βρέθηκε ότι, όταν τα άτομα με αναπηρία εμφανίζουν υψηλή ετοιμότητα σταδιοδρομίας, τότε παρουσιάζουν και υψηλή πρόοδο στη φάση Σύνθεση και Εκτέλεση και αντιστρόφως. Η παρούσα μελέτη επιδιώκει να συμβάλει στον εντοπισμό της προόδου στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σταδιοδρομίας και στην ετοιμότητα σταδιοδρομίας στα άτομα με αισθητηριακή ή σωματική αναπηρία. Ως εκ τούτου, προσδοκά να αποτελέσει ένα βήμα ώστε μελλοντικές έρευνες μεγαλύτερης κλίμακας να αναδείξουν με μεγαλύτερη ακρίβεια παρόμοια αποτελέσματα έτσι που να συμβάλλουν στο σχεδιασμό αποτελεσματικών παρεμβάσεων με στόχο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξέλιξη σταδιοδρομίας των ατόμων με αισθητηριακή, σωματική ή και άλλη μορφή αναπηρίας.