Η σημασία των στρατιωτικών ασκήσεων για την Ελλάδα την τελευταία δεκαετία υπό το πρίσμα των μελετών των μικρών δυνάμεων

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μελετηθεί η σημασία των στρατιωτικών ασκήσεων για την Ελλάδα την τελευταία δεκαετία υπό το πρίσμα των μικρών δυνάμεων. Δύο είναι οι κύριοι λόγοι που συνηγορούν υπέρ της σημασίας της διεξαγωγής αυτής της εργασίας. Ο πρώτος σχετίζεται με τα πλεονεκτήματα της μελέτης των στρατιωτικών ασκήσεων. Κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών ασκήσεων οι δυνάμεις καλούνται να ανταποκριθούν σε ένα σενάριο που μπορεί να λάβει χώρα σε πραγματικές συνθήκες, προετοιμάζοντας με αυτόν τον τρόπο τις στρατιωτικές δυνάμεις μίας χώρας. Παράλληλα, οι ασκήσεις καλύπτουν όλο το φάσμα των στρατιωτικών επιχειρήσεων, από τη μάχη μέχρι την ανθρωπιστική βοήθεια και από τη σταθεροποίηση έως την ανασυγκρότηση, ανταποκρινόμενες με αυτόν τον τρόπο σε διαφοροποιημένους εκπαιδευτικούς στόχους, όπως η οικοδόμηση δεξιοτήτων και γνώσεων, η εξάσκηση μηχανισμών συντονισμού ή η επικύρωση διαδικασιών. Τα αποτελέσματα αυτών των ασκήσεων μπορούν να παράσχουν χρήσιμες πληροφορίες στην ανώτατη στρατιωτική διοίκηση όσον αφορά σε τομείς που χρίζουν περαιτέρω βελτίωσης για την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας, της αποτελεσματικότητας και της απόδοσης. Τέλος, οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μπορούν να έχουν έναν θετικό αντίκτυπο σε διπλωματικό επίπεδο και τη δημιουργία νέων συμμαχιών. Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με τη σημασία των στρατιωτικών ασκήσεων ιδίως για τα μικρά κράτη, όπως η Ελλάδα. Τα μικρά κράτη διέπονται από ορισμένους περιορισμούς και προκλήσεις όπως περιορισμένους πόρους και στρατιωτικές ικανότητες για τη διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας (π.χ. σε ανθρώπινο δυναμικό, εξοπλισμό, εκπαίδευσης διαχείρισης γνώσης και πληροφοριών), καθώς και περιορισμένες δυνατότητες άσκησης εξωτερικής πολιτικής και καθορισμό της διεθνούς ατζέντας. Εξαιτίας αυτών των περιορισμών, τα μικρά κράτη επιλέγουν σε μεγάλο βαθμό τη στρατηγική των συμμαχιών. Στη βάση αυτή, επομένως, αναμένεται πως η διεξαγωγή (κοινών) στρατιωτικών ασκήσεων θα μπορέσει να ενισχύσει τη στρατιωτική ικανότητα μικρών κρατών όπως η Ελλάδα. Ταυτόχρονα, μπορεί να συνεισφέρει και προς την κατεύθυνση της δημιουργίας νέων συνεργασιών και συμμαχιών, καθώς και την αύξηση της διαπραγματευτικής ικανότητας της Ελλάδας σε διπλωματικό επίπεδο, ιδίως για θέματα που άπτονται της κυριαρχίας των εθνικών της συνόρων - που είναι ταυτόχρονα και ευρωπαϊκά. Το ζήτημα αυτό καθίσταται ιδιαίτερα ενδιαφέρον τόσο υπό το πρίσμα της αναβάθμισης της θέσης της Ελλάδας ως μέλος του ΝΑΤΟ, όσο και υπό το πρίσμα του συνεχούς και ολοένα και αυξανόμενου αναθεωρητισμού της ρεβιζιονιστικής πολιτικής που έχει υιοθετήσει η Τουρκία.