Η αμυντική θωράκιση του Ευρωατλαντικών θεσμών (ΕΕ-ΝΑΤΟ) μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.Ευκαιρία ή πρόκληση;

Abstract

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο 2022 έφερε τον πόλεμο στην γειτονιά της Ευρώπης. Η Δύση ανταποκρίθηκε με μια πρωτοφανή συστράτευση για την επιβολή κυρώσεων στην Ρωσία αλλά και την αμυντική υποστήριξη των Ουκρανών υπερασπιστών. Δύναται αυτή η κατάφορη παραβίαση της διεθνούς τάξης να αποτελέσει την ευκαιρία για την αμυντική θωράκιση της Ευρώπης και την απόκτηση της στρατιωτικής αυτονομίας της; Ή μήπως αποτελεί μια περίτρανη απόδειξη ότι η Ευρώπη χρειάζεται την αρωγή της Αμερικής και ως εκ τούτου θα πρέπει να ενισχυθεί περισσότερο η Συμμαχία; Η ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ είναι δεδομένη. Πως όμως θα αντιδράσουν οι παραδοσιακά τρεις μεγάλες δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία) σε σχέση με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ; Η παρούσα εργασία, με εργαλείο τον ρεαλισμό, εκκινεί με την ερμηνεία των θεωριών περί της λειτουργίας των θεσμών. Εν συνεχεία εξηγεί την εξέλιξη των θεσμών αναλύοντας τα δύο πολιτικά στρατηγικά κείμενα ( Strategic Concept και Strategic Compass) που εκδόθηκαν μετά την ρωσική εισβολή. Οι αμυντικοί σχεδιασμοί αποτελούν τα κύρια εργαλεία αμυντικής θωράκισης των θεσμών των οποίων η επίδραση εξετάζεται σε σχέση με την συμπεριφορά των κρατών υπό όρους ρεαλισμού. Η διαφορετική συμπεριφορά των τριών παραδοσιακά μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης είναι ενδεικτική μιας δυναμικής των ικανών και προθύμων κρατών να αναπτύξουν στρατιωτικές πρωτοβουλίες που λειτουργούν μεταξύ θεσμικής και κρατικής υπόστασης. Η εργασία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η παρούσα χρονική στιγμή του πολέμου στην Ουκρανία δεν δύναται να αποτελέσει ευκαιρία για την αμυντική θωράκιση των ευρωατλαντικών θεσμών πλην όμως κάτι τέτοιο δεν αποκλείεται για τις λοιπές στρατιωτικές πρωτοβουλίες των πρόθυμων και ικανών κρατών.