Ρομποτική: εργασιακά, ηθικά και νομικά ζητήματα

Abstract

Ο άνθρωπος ανέκαθεν ήταν ένα ανήσυχο και φιλομαθές ον. Σε αυτά του τα χαρακτηριστικά αποδίδεται και η εξέλιξή του. Η βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσής του αποτελεί βασική έγνοια και πάλη του. Σήμερα η ανθρωπότητα απολαμβάνει τα τεχνολογικά επιτεύγματα σε μεγάλο βαθμό. Η ανάπτυξη του τεχνολογικού εξοπλισμού έχει φτάσει σε τέτοιο στάδιο, που θα μπορούσε κανείς να το παρομοιάσει με εκείνο της Βιομηχανικής Επανάστασης. Οι μηχανές που χρησιμοποιούνται πλέον στις ανθρώπινες δραστηριότητες είναι πολύπλοκες - «έξυπνες». Οι μυθοπλασίες, λοιπόν, του παρελθόντος έχουν λάβει διαχρονικά σάρκα και οστά διαμέσου της επιστήμης και αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των περισσότερων από μας. Ήδη η ανθρωπότητα χρησιμοποιεί διάφορες τέτοιες έξυπνες μηχανές, για παράδειγμα την ρομποτική σκούπα, τα εκπαιδευτικά ρομπότ κ.ά. Για τη δημιουργία των έξυπνων αυτών μηχανών καθοριστική ήταν η συνδρομή δύο επιστημών, της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης. Ο σκοπός ύπαρξης των «έξυπνων μηχανών» είναι να διευκολύνουν την καθημερινότητα του ανθρώπου, αντικαθιστώντας τον τόσο στο φυσικό επίπεδο του έργου όσο και στο επίπεδο λήψης απόφασης. Ωστόσο, δημιουργούνται τρία ερωτήματα: α. Σε ποιο βαθμό θα διευκολύνουν ή θα υποκαταστήσουν τον άνθρωπο; β. Ποια τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση ανθρώπου και έξυπνων μηχανών; γ. Υφίσταται αποκρυσταλλωμένο εθνικό και διεθνές νομικό πλαίσιο για την ρομποτική; Σε αυτά τα ερωτήματα προσπαθούμε να απαντήσουμε στην παρούσα εργασία, μετά από μια πολυεπίπεδη ανάλυση των σχετικών τομέων.