Το λαϊκό νανούρισμα ως ενόργανη μουσική φόρμα: μία βιολιστική προσέγγιση

Abstract

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται το λαϊκό νανούρισμα μέσα από πέντε γεωπολιτισμικές εκδοχές του, τη δομή και την εξέλιξή του από φωνητική, μουσικοποιητική σε ενόργανη μουσικορητορική φόρμα. Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη. Αρχικά παρουσιάζονται τα μουσικοποιητικά χαρακτηριστικά που το διέπουν, τα στοιχεία που το συνθέτουν, καθώς και η δυαδική σχέση της μάνας με το παιδί της, ο ισχυρός αυτός δεσμός ζωτικής σημασίας, ο οποίος είναι και η γενεσιουργός αιτία του νανουριστικού τραγουδιού. Έπειτα, γίνεται μία σκιαγράφηση της ιστορικής, κοινωνικής και θρησκευτικής πραγματικότητας των κοινωνιών που μελετά η παρούσα εργασία μέσα στις οποίες γεννήθηκε και καλλιεργήθηκε το νανούρισμα. Το δεύτερο μέρος της εργασίας περιλαμβάνει την καταγραφή και τον σχολιασμό των νανουρισμάτων που παρουσιάστηκαν έπειτα από επεξεργασία στο συναυλιακό πρόγραμμα του μεταπτυχιακού προγράμματος. Τα κομμάτια που παρουσιάζονται είναι τα «Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά» και «Έλα Έλα» από την Ελλάδα, «Dandini dandini» από την Τουρκία, «Koon yegir balas» από την Αρμενία, «nami nami» από την Αίγυπτο και «Qashqaie Lullaby» από το Ιράν. Τέλος, η παρούσα εργασία προτείνει νέες συνθετικές δημιουργίες. Οι προτάσεις αυτές αφορούν στη μετατροπή της μονωδικής φωνητικής εκτέλεσης του νανουρίσματος σε ενόργανη φόρμα. Στο νέο μουσικό σύνολο που δημιουργείται επιλέγεται ως βασικό όργανο το βιολί, το οποίο είναι και το όργανο αναφοράς της γράφουσας, σε συνέργεια με ένα οργανικό - φωνητικό σύνολο: κανονάκι, ούτι, άλτο σαξόφωνο και γυναικεία φωνή.