Συνεργασία αγοράς και κράτους στα ασφαλιστικά συστήματα: η είσοδος των ιδιωτών στην έκδοση συνταξιοδοτικών αποφάσεων στην Ελλάδα.

Abstract

Οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) αναπτύχθηκαν με σκοπό να συνδυάσουν τα πλεονεκτήματα των δύο εμπλεκόμενων φορέων και να πετύχουν τη μέγιστη δυνατή αποδοτικότητα σε διάφορους τομείς. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μορφές συνεργασίας κράτους και αγοράς στο πεδίο της Κοινωνικής Ασφάλισης. Η τελευταία αποτελεί ένα νευραλγικό θεσμό, εφόσον με τη χορήγηση συντάξεων και λοιπών παροχών εξασφαλίζει την οικονομική ασφάλεια και την προσωπική αυτονομία των κοινωνικών τάξεων που αντιμετωπίζουν τους λεγόμενους ασφαλιστικούς κινδύνους. Στις μέρες μας βρίσκεται στο επίκεντρο του δημόσιου, πολιτικού και ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό της χώρας επιβιώνει κάτω από τα όρια της φτώχειας λόγω της δυσμενούς χρηματοοικονομικής κατάστασης που διανύουμε. Η επίδραση της γήρανσης του πληθυσμού και των χρηματοπιστωτικών εξελίξεων στα παραδοσιακά διανεμητικά μοντέλα αποτέλεσε την αφορμή για την ενίσχυση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα κατά τη μεταβιομηχανική εποχή. Οι ΣΔΙΤ υπήρξαν μια από τις μεθόδους ανακατανομής των διαθέσιμων πόρων μεταξύ των συμμετεχόντων, προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα και κοινωνική αποτελεσματικότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Διακρίνονται δε στις συμπράξεις μέσω της αντίληψης των πολλαπλών πυλώνων και στις εξωτερικές συμπράξεις. Τα οφέλη που εντοπίζονται αφορούν στον επιμερισμό και στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων, στην τόνωση της αποταμίευσης και των επενδύσεων αποτελώντας με αυτόν τον τρόπο μια ατμομηχανή για την οικονομία. Ωστόσο, με την υιοθέτησή τους αναιρείται πολλές φορές ο εγγυητικός ρόλος του κράτους, δημιουργούνται ανισότητες και αδιαφάνεια, με αποτέλεσμα να προκύπτουν ζητήματα αντισυνταγματικότητας. Συνεπώς, απαιτείται ένα κατάλληλο θεσμικό και νομικό πλαίσιο που να διασφαλίζει τον έλεγχο, έτσι ώστε να μην καταστρατηγούνται οι βασικές αρχές της Κοινωνικής Ασφάλισης