Η εργασιακή κοινωνική στήριξη σε άτομα με κινητική αναπηρία.

Abstract

Η παρούσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία έχει ως στόχο τη διερεύνηση της εργασιακής κοινωνικής στήριξης που δέχονται τα άτομα με κινητική αναπηρία στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, επιδιώκεται να αναδειχθεί η πρακτική και συναισθηματική κοινωνική στήριξη που λαμβάνουν τα άτομα με κινητική αναπηρία στο χώρο εργασίας τους από συναδέλφους και εργοδότες ή προϊσταμένους. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτήν την ερευνητική προσπάθεια, δεν εξετάστηκαν μόνο οι θετικές μορφές στήριξης, οι οποίες θεωρούνται χρήσιμες και βοηθητικές, αλλά και οι αρνητικές μορφές στήριξης, οι οποίες θεωρούνται επιβλαβείς και επιζήμιες. Η συλλογή των δεδομένων της έρευνας πραγματοποιήθηκε μέσα από τη χρήση ενός ερωτηματολογίου δημογραφικών και προσωπικών χαρακτηριστικών (με ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου) και τη χρήση σε βάθος συνεντεύξεων που είχαν τη μορφή ελεύθερης συζήτησης (μη δομημένες συνεντεύξεις). Στην έρευνα πήραν μέρος 20 άτομα με κινητική αναπηρία (12 άνδρες – 8 γυναίκες), τα οποία είχαν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και εργάζονταν στον ιδιωτικό, στο δημόσιο ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Μέσα από τα συγκεκριμένα εργαλεία έγινε προσπάθεια να αναδειχθούν τα χαρακτηριστικά αυτών των ατόμων και τα προσωπικά τους βιώματα σχετικά με τις μορφές θετικής και αρνητικής υποστήριξης (συναισθηματικής και πρακτικής) που δέχονται στο χώρο εργασίας τους από συναδέλφους και εργοδότες ή προϊσταμένους. Μέσω της μεθόδου ανάλυσης περιεχομένου (content analysis), οι μορφές εργασιακής κοινωνικής στήριξης που δηλώθηκαν από τους συμμετέχοντες, τοποθετήθηκαν στις τέσσερις βασικές κατηγορίες (θετική πρακτική, αρνητική πρακτική, θετική συναισθηματική, αρνητική συναισθηματική) και έπειτα υπολογίστηκε η συχνότητα αναφοράς τους. Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας μας οδήγησαν σε ορισμένα σημαντικά συμπεράσματα για τον πληθυσμό των ατόμων με κινητική αναπηρία που συμμετείχε. Αρχικά φανερώθηκε ότι κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων, οι συμμετέχοντες/ουσες λάμβαναν συνολικά περισσότερες μορφές θετικής κοινωνικής στήριξης, τόσο πρακτικής, όσο και συναισθηματικής, απ’ ότι μορφές αρνητικής κοινωνικής στήριξης (πρακτικής και συναισθηματικής αντίστοιχα). Συγχρόνως, αποκαλύφθηκε ότι τα συνολικά περιστατικά θετικής και αρνητικής συναισθηματικής στήριξης που δηλώθηκαν από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες, ήταν πολύ περισσότερα από τα συνολικά περιστατικά θετικής και αρνητικής πρακτικής υποστήριξης, γεγονός που αποκαλύπτει πόσο σημαντική είναι η συναισθηματική στήριξη γι’ αυτούς. Τα παραπάνω ευρήματα μπορούν να αποτελέσουν αρχή για τις επόμενες έρευνες που θα αφορούν το πεδίο της κοινωνικής στήριξης για τα άτομα με κινητική αναπηρία.