Αδελφικές σχέσεις ενηλίκων με και χωρίς νοητική αναπηρία: μια διερευνητική μελέτη των απόψεων των αδελφών χωρίς αναπηρία

Abstract

Η σχέση μεταξύ αδελφών, καθώς είναι η πιο μακροχρόνια σχέση που έχει ένα άτομο, θεωρείται από τις πλέον σημαντικότερες της ζωής του και επηρεάζει τη διαμόρφωση της προσωπικότητας σε πολύ μεγάλο βαθμό. Καθώς η αλληλεπίδραση των αδελφών επηρεάζει τη συναισθηματική κατάσταση του ανθρώπου και στην ενηλικίωση, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αλληλεπιδράσεις αδελφών, όταν στην οικογένεια υπάρχει παιδί με νοητική αναπηρία. Επομένως, ο σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να συγκριθούν οι απόψεις των ενήλικων αδελφών που έχουν αδελφό/ή με ή χωρίς Νοητική Αναπηρία, σχετικά με την αδελφική τους σχέση, καθώς επίσης και αν επηρεάζεται η αδελφική σχέση από το επίπεδο της νοητικής αναπηρίας, τις συννοσηρότητες, το φύλο, την ηλικία και την σειρά γέννησης του αδελφού. Διεξήχθη μία ποσοτική έρευνα, πρωτογενής, μη πειραματική, με χρήση έγκυρων ερωτηματολογίων κλίμακας Likert, αποδεκτής αξιοπιστίας (α≥0,705). Χρησιμοποιήθηκαν οι στατιστικοί έλεγχοι independent samples t-test, ANOVA και Pearson σε σημαντικότητα 5%. Το δείγμα αποτελούταν από 141 άτομα, με το 58,2% να έχει αδελφό τυπικής ανάπτυξης και το 41,8% αδελφό με νοητική αναπηρία και άλλες διαταραχές όπως αυτισμό και σύνδρομο Down. Η πλειοψηφία αποτελούνταν από γυναίκες, με μέση ηλικία 34 ετών, υψηλού μορφωτικού επιπέδου. Η μέση ηλικία των αδελφών ήταν τα 32 έτη. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν είναι ότι στις περιπτώσεις όπου ο αδελφός έχει νοητική αναπηρία, παρατηρήθηκαν καλύτερες αδελφικές σχέσεις. Το υψηλό επίπεδο νοητικής αναπηρίας λειτούργησε αρνητικά στις αδελφικές σχέσεις, όχι όμως στον βαθμό που να δημιουργεί συγκρούσεις οι οποίες παρατηρήθηκαν σε παιδιά με ήπια νοητική αναπηρία. Τα παιδιά με νοητική αναπηρία μικρότερης ηλικίας έχουν καλύτερη ποιότητα αδελφικών σχέσεων. Η ύπαρξη επιπλέον διαταραχών σε άτομα με νοητική αναπηρία επέδρασε αρνητικά στην αδελφική σχέση.