Ανάλυση αποφάσεων για τη βέλτιστη επιλογή τοποθεσίας εγκατάστασης μονάδας ανακύκλωσης φωτοβολταϊκών panels

Abstract

Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, τα ηλιακά φωτοβολταϊκά (ΦΒ) συστήματα έχουν αναπτυχθεί με πρωτοφανείς ρυθμούς, αποτελώντας μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Καθώς αυξάνεται η παγκόσμια αγορά ΦΒ panels, είναι επόμενο να αυξάνεται και ο όγκος των παροπλισμένων ΦΒ. Η αύξηση των απορριμμάτων από ΦB panels παρουσιάζει μια νέα περιβαλλοντική πρόκληση. Παράλληλα δημιουργεί πρωτοφανείς ευκαιρίες για τη δημιουργία αξίας και την επιδίωξη νέων οικονομικών δρόμων. Η παραγωγή καθαρής και πράσινης ενέργειας μέσω ηλιακών συλλεκτών θα ήταν μόνο κατά το ήμισυ επιτυχής στην προσπάθεια δημιουργίας ενός κόσμου περισσότερο φιλικού προς το περιβάλλον εάν τα ΦΒ panels δεν μπορούσαν να απορριφθούν σωστά στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Ωστόσο, στη χώρα μας λειτουργεί ένα και μόνο σύστημα το οποίο έχει αναλάβει το έργο της ανακύκλωσης των ΦΒ panels. Τίθεται συνεπώς η ανάγκη ανάπτυξης ενός οργανωμένου συστήματος διαχείρισης των ΦΒ στην Ελλάδα, το οποίο να μπορεί να εξυπηρετεί τον αυξανόμενο όγκο των παραγόμενων αποβλήτων ικανοποιώντας παράλληλα την κείμενη νομοθεσία. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται τα ακόλουθα ερευνητικά ερωτήματα: α) Ποια κριτήρια πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον χωρικό προσδιορισμό μιας μονάδας ανακύκλωσης ΦΒ panels και β) πως τα διαφορετικά σταθμισμένα σύνολα κριτηρίων και υποκριτηρίων επηρεάζουν την καταλληλότητα ή μη μιας συγκεκριμένης τοποθεσίας. Για το σκοπό αυτό, η παρούσα μελέτη αναπτύσσει ένα πλαίσιο υποστήριξης αποφάσεων με σκοπό να συμβάλλει στον προσδιορισμό της βέλτιστης τοποθεσίας εγκατάστασης μιας τέτοιας μονάδας στην Ελλάδα, αξιολογώντας τους κυριότερους παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση αυτή. Έτσι, για τη διερεύνηση των προτεραιοτήτων που συμβάλλουν στον χωρικό προσδιορισμό μίας μονάδας ανακύκλωσης ΦΒ panels καθορίστηκαν συνολικά δεκαεπτά (17) πολυδιάστατοι παράγοντες. Οι παράγοντες αυτοί κατηγοριοποιούνται σε τέσσερεις (4) κύριες κατηγορίες κριτηρίων οι οποίες αντανακλούν τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά, οικονομικά και χωροταξικά χαρακτηριστικά της κάθε υποψήφιας περιοχής. Στη συνέχεια, επιλέγοντας τέσσερις (4) πιθανές τοποθεσίες εγκατάστασης και εφαρμόζοντας τη μέθοδο της Αναλυτικής Ιεράρχησης, αναπτύχθηκε ένα σύστημα υποστήριξης αποφάσεων για το συγκεκριμένο πρόβλημα. Με βάση το σύστημα αυτό, προέκυψε μια τελική κατάταξη των πιθανών εναλλακτικών περιφερειακών ενοτήτων που επιλέχθηκε να διερευνηθούν.