Οι επιδιώξεις-στόχοι της αμερικανικής πολιτικής στην Ανατολική Μεσόγειο από την Αραβική Άνοιξη (2011) μέχρι και σήμερα.

Abstract

Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου (τόσο με τη στενή έννοιά της όσο και ευρύτερα περιλαμβάνοντας και χώρες της Μέσης Ανατολής) είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα πεδίου εφαρμογής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής διαχρονικά. Για τις ΗΠΑ, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου υπήρξε πεδίο δοκιμών για τις πολιτικές ιδεολογίες, τα οικονομικά συστήματα και την ηγεμονική υπεροχή τόσο από μέρους της, όσο και από μέρους της ΕΣΣΔ. Έπειτα από την ανακάλυψη αποθεμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή, η Ανατολική Μεσόγειος θεωρείται ακόμα πιο σημαντική στρατηγική περιοχή για τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν αρχίσει να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες και να επενδύουν περισσότερο περιουσιακά στοιχεία για να διαφυλάξουν τα συμφέροντά τους, πόσο μάλλον που θεωρούν την Ευρώπη ως μια κερδοφόρα αγορά για τις νέες εξαγωγές ενέργειας από μέρους τους. Η διατήρηση της προβολής ισχύος των ΗΠΑ σε αυτή την περιοχή είναι ζωτικής σημασίας στο πλαίσιο της μεγάλης στρατηγικής της Ουάσιγκτον να περιορίσει την αναβίωση της Ρωσικής ηγεμονίας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ταυτόχρονα, είναι μια ευκαιρία για τις ΗΠΑ να αναδιαμορφώσουν τον χάρτη των συμμαχιών σύμφωνα με τους τρέχοντες γεωπολιτικούς μετασχηματισμούς, που επέτρεψαν στη Ρωσία και την Τουρκία να επεκτείνουν την επιρροή τους στην περιοχή μέσα από τις συγκρούσεις στη Συρία και τη Λιβύη, αλλά και περιοχές όπως το Κατάρ και η Σομαλία (Edelman, 2020; Alzawawy, 2021, σελ. 32). Αυτή η περιοχή είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τις προσπάθειες των ΗΠΑ να περιορίσουν το Ιράν, το οποίο προσπαθεί να επεκτείνει τη γεωστρατηγική του εμβέλεια στις συριακές ακτές. Και για αυτόν τον σκοπό, οι ΗΠΑ επιθυμούν να διατηρήσουν και να ενισχύσουν τις αμυντικές τους ικανότητες γύρω από τη Μεσόγειο, μέσω στρατιωτικών βάσεων και στρατιωτικού εξοπλισμού (Alzawawy, 2021, σελ. 32). Η παρούσα εργασία διαρθρώνεται σε τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο περιλαμβάνει μία ιστορική αναδρομή των στόχων και ενεργειών των ΗΠΑ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου (περιλαμβάνοντας και τη Μέση Ανατολή), προκειμένου να κατανοηθεί το ευρύτερο πλαίσιο διαμόρφωσης του ενδιαφέροντος της χώρας για την εν λόγω περιοχή και το υπόβαθρο της προεδρίας Obama και Trump. Το δεύτερο κεφάλαιο εξετάζει τους στόχους, τις επιδιώξεις και τις ενέργειες των ΗΠΑ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής υπό τις προεδρίες Obama και Trump, αλλά και με σύντομη αναφορά στην προεδρία Biden. Η συζήτηση επί αυτών των στόχων και ενεργειών των ΗΠΑ λαμβάνει χώρα στο τρίτο κεφάλαιο. Το τέταρτο κεφάλαιο συνοψίζει τα κυριότερα συμπεράσματα της εργασίας και καταθέτει προτάσεις.