Επιδράσεις του διαφωτισμού στον μουσικό κλασικισμό

Abstract

Το κίνημα του Διαφωτισμού αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κοινωνικά και πολιτικά κινήματα της σύγχρονης ιστορίας της Ευρώπης. Οι αξίες και τα ιδεώδη του, αλλά και η δράση πολλών εκπροσώπων του επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό και με πολλούς τρόπους τα φαινόμενα και γεγονότα που παρατηρήθηκαν στην κοινωνία της Ευρώπης κυρίως κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, καθώς επίσης και τις τέχνες. Μεταξύ άλλων, παρατηρούνται πολλοί πόλεμοι και διαμάχες, αλλαγές στα κοινωνικά στρώματα της κοινωνίας, ενδυνάμωση της μεσαίας τάξης, καινοτομίες στην επιστήμη, την γεωργία και την βιομηχανία. Γεννιέται επίσης ένα νέος τρόπος φιλοσοφικής σκέψης τον οποίο επεξεργάζονται πολλοί φιλόσοφοι της εποχής, με κύριο σκοπό την ευημερία του ανθρώπου. Στις τέχνες επικρατεί κυρίως το κίνημα του κλασικισμού έπειτα από την περιθωριοποίηση του Μπαρόκ και του ροκοκό στυλ που αφορούσε κυρίως τα ανώτερα στρώματα της κοινωνίας. Ειδικότερα, στην τέχνη της μουσικής, γεννιέται ο αστικός μουσικός πολιτισμός ο οποίος αντικαθιστά τον αυλικό μουσικό πολιτισμό, ενώ παράλληλα παρατηρούνται αλλαγές στο ύφος, το στυλ και τα είδη της μουσικής. Πολλές αλλαγές σημειώνονται επίσης στην μουσική καθημερινότητα, στην μουσική πράξη αλλά και γενικότερα σε όλες τις πλευρές της μουσικής ζωής. Παράλληλα, παρατηρούμε πολλά μουσικά έργα στα οποία αντανακλώνται με διάφορους τρόπους οι ιδέες και οι αξίες του Διαφωτισμού. Σκοπός αυτής της πτυχιακής εργασίας είναι να εξεταστεί, μέσα από βιβλιογραφική έρευνα, ο τρόπος με τον οποίο οι αξίες, τα ιδεώδη αλλά και οι κοινωνικές αλλαγές που έφερε η νέα φιλοσοφική σκέψη του κινήματος του Διαφωτισμού αντανακλώνται στη μουσική, εξερευνώντας και αναλύοντας επίσης συγκεκριμένα παραδείγματα στα οποία διαφαίνονται οι επιρροές του από μουσικά έργα συνθετών όπως ο Gluck, ο Mozart, ο Beethoven και άλλοι.