Η επίδραση της βυζαντινής μουσικής στην ψυχολογία και της ευζωία του εκκλησιάσματος

Abstract

Η Βυζαντινή μουσική είναι η μουσική της Ορθόδοξης Χριστιανικής εκκλησίας. Είναι διαδεδομένη σε όλους τους Ορθόδοξους ναούς παγκοσμίως και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους φορείς της Εκκλησίας του Χριστού. Μέσα από την Βυζαντινή μουσική, ο πιστός βιώνει ποικίλα συναισθήματα, «μέσα από τις μουσικές και μελωδικές φράσεις, με ένα παράδοξο τρόπο βρίσκει την χαρά και την λύπη, την Αγιότητα και την αμαρτία, τον άνθρωπο και το Θεό!» ( Δέδες, 2019) Με τον όρο Βυζαντινή μουσική, εννοούμε εκείνη την τέχνη που αναπτύχθηκε και καλλιεργήθηκε σε έναν χώρο, μετά την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, . Πρόκειται για καθαρά ελληνική μουσική, που διαδόθηκε από τους Έλληνες και κυρίως τον Μέγα Αλέξανδρο, σε όλο το χώρο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στην ελληνική γλώσσα. «Οι ιστορικοί Έλληνες τε και Ευρωπαίοι παραδέχονται ότι η τεχνική διασκευή της αρχαίας ελληνικής μουσικής εχρησίμευσεν ως βάσις της εκκλησιαστικής μουσικής» (Παπαδόπουλος, 2020). Η εκκλησιαστική μουσική είναι μια πολύ σημαντική τέχνη και επιστήμη, αφού χάρη σε αυτήν και στην αγιότητα των συνθετών της μεταδίδεται στη χριστιανική λατρεία κάθε αίσθημα λατρείας και δοξολογίας προς το Θεό, αλλά και γαλήνης και ισορροπίας στην ψυχή και αυτό χάρη στη μονοφωνία της. «Από πλευράς καθαρά μουσικής και ακουστικής η βυζαντινή μουσική είναι τέλεια, διότι χρησιμοποιεί φυσικές κλίμακες, αρμονικότερες και πλουσιότερες από την κλίμακα της ευρωπαϊκής μουσικής» (Κατσούλης, 2004). Η ψαλτική απαλλαγμένη από τους αισθησιασμούς της πολυφωνικής ευρωπαϊκής μουσικής και χρησιμοποιώντας τους αρχαίους μονοφωνικούς τρόπους πετυχαίνεις άριστα τον σκοπό της που είναι η συμμετοχή στα μυστήρια της εκκλησίας, δηλαδή μπορεί να είναι μονοφωνική όπως προαναφέραμε, ή και πολυφωνική. Στην παρούσα ερευνητική πρόταση θα διερευνηθούν οι λόγοι, που εκτός από σπουδαία τέχνη θεωρείται ελπιδοφόρο και ενθαρρυντικό στοιχείο στη ζωή του ανθρώπου, διότι σχετίζεται άμεσα με τη βιωτή και τον ψυχισμό του πιστού στην καθημερινή του ζωή και προκαλεί θετική επιρροή στην ψυχολογία των πιστών. Αυτό επιτυγχάνεται τόσο με τα ακούσματά της, όσο και με τη συμμετοχή στην εκτέλεσή της . «Η βυζαντινή μουσική είναι το καταλληλότερο μέσω παιδείας των νέων, αλλά και των ενηλίκων , γιατί είναι η μόνη μουσική που έχει τη δύναμη να κάνει τον άνθρωπο, να ταπεινωθεί, να μετανοήσει, να δοξάσει και να του δώσει την ελπίδα να συνεχίσει τη ζωή του με αισιοδοξία, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει» (Σιμίτα, 2015).