Αυτοαποτελεσματικότητα και δυσκολίες λήψης επαγγελματικής απόφασης των ατόμων με επίκτητες κινητικές αναπηρίες

Abstract

Διεθνής βιβλιογραφία υποστηρίζει ότι η αυτοαποτελεσματικότητα σχετίζεται με μεταβλητές σχετικές με την λήψη επαγγελματικής απόφασης, μεταξύ των οποίων και οι δυσκολίες λήψης επαγγελματικής απόφασης. Επιπλέον, έρευνες αποδεικνύουν ότι η αυτοαποτελεσματικότητα επηρεάζεται από την κατάσταση της υγείας ενός ατόμου και σε περίπτωση αναπηρίας γίνεται σημαντικός διαμορφωτής της, οπότε και αναφερόμαστε σε αυτήν ως αυτοαποτελεσματικότητα διαχείρισης της αναπηρίας/χρόνιας ασθένειας. Σύμφωνα με τα παραπάνω, η παρούσα ποσοτική μελέτη ερευνά την αυτοαποτελεσματικότητα διαχείρισης της αναπηρίας και τις δυσκολίες λήψης επαγγελματικής απόφασης των ΑμεΕΚΑ. Πέρα από την εύρεση της/του βαθμολογίας/ επιπέδου της αυτοαποτελεσματικότητας διαχείρισης της αναπηρίας και των δυσκολιών στην λήψη επαγγελματικής απόφασης, επιπλέον, η έρευνα εξέτασε την εύρεση αρνητικής συσχέτισης μεταξύ των δύο αυτών μεταβλητών και ανίχνευσε την επιρροή ορισμένων δημογραφικών παραγόντων. Για την συλλογή των δεδομένων αξιοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο δομημένο από τρία μέρη. Στο πρώτο συντάχθηκε ένα ερωτηματολόγιο για την εξέταση ορισμένων δημογραφικών παραγόντων, στο δεύτερο το ερωτηματολόγιο University of Washington Self-Efficacy Scale 6-Item Short Form V. 1.0© (UW-SES 6-σημείων) των Amtmann και συν., (2012) και στο τρίτο το ερωτηματολόγιο των Δυσκολιών στην Λήψη επαγγελματικής απόφασης των Gati, Krausz, και Osipow, (1996), το οποίο συμπληρώθηκε από 116 ΑμεΕΚΑ (ΚΝΜ, ΣκΠ και άλλες κινητικές αναπηρίες). Τα δεδομένα της στατιστικής ανάλυσης που προέκυψαν, έδειξαν ότι: οι συμμετέχοντες βαθμολόγησαν την αυτοαποτελεσματικότητα διαχείρισης της αναπηρίας τους γενικά θετικά, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ως προς την λήψη επαγγελματικής απόφασης είναι μετρίου βαθμού, η συσχέτιση μεταξύ της αυτοαποτελεσματικότητας και της συνολικής κλίμακας των δυσκολιών στην λήψη επαγγελματικής απόφασης επιβεβαιώθηκε ως αρνητική και στατιστικά σημαντική και ανιχνεύτηκε η ύπαρξη δημογραφικών παραγόντων που επιδρούν στις δύο κλίμακες. Συγκεκριμένα η επαγγελματική επανένταξη επιδρά και στις δύο κλίμακες εμφανίζοντας μεγαλύτερη βαθμολογία στην αυτοαποτελεσματικότητα και μικρότερη βαθμολογία στις δυσκολίες λήψης επαγγελματικής απόφασης, ενώ ο παράγοντας φύλο φάνηκε να επιδρά μόνο στην κλίμακα της αυτοαποτελεσματικότητας διαχείρισης της αναπηρίας με τους άνδρες να σημειώνουν μεγαλύτερη βαθμολογία από τις γυναίκες, σε αντίθεση με την ηλικία (μεγαλύτερη βαθμολογία σημείωσαν οι νεότεροι) και την επαγγελματική εμπειρία που προϋπήρχε της Κ.Α. (με αυτούς που δεν είχαν εμπειρία να σημειώνουν μεγαλύτερη βαθμολογία) οι οποίες φάνηκαν να επιδρούν μόνο στην κλίμακα των δυσκολιών λήψης επαγγελματικής απόφασης. Η παρούσα έρευνα επιδιώκει να συμβάλει στον εντοπισμό της αυτοαποτελεσματικότητας διαχείρισης της αναπηρίας και των δυσκολιών στην λήψη επαγγελματικής απόφασης των ΑμεΕΚΑ, και προσδοκά να αποτελέσει σκαλοπάτι ώστε μελλοντικές έρευνες σε μεγαλύτερη κλίμακα, να καταδείξουν με μεγαλύτερη ακρίβεια παρόμοια αποτελέσματα ώστε να συμβάλλουν σε επεμβατικές πρακτικές οι οποίες θα στοχεύουν στην μεγαλύτερη επαγγελματική επανένταξη των ΑμεΕΚΑ.