Ανάπτυξη, ανισότητα, ανεργία και φτώχεια στην Ελλάδα: μια εμπειρική διαπίστωση

Abstract

Αντλώντας δεδομένα από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) και από την Παγκόσμια Τράπεζα (Αναπτυξιακοί Δείκτες, WDI), η παρούσα μελέτη επιχειρεί να αναλύσει τις τάσεις, τα χαρακτηριστικά και τη διαχρονική εξέλιξη της ανάπτυξης, της ανεργίας και της ανισότητας στην Ελλάδα και τις επιμέρους περιφερειακές ενότητες και νομούς κατά τη χρονική περίοδο 2000-2017. Η ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων αποδεικνύει ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες οι οποίες μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης εμφανίζουν άνοδο της φτώχειας δυσχεραίνοντας την οικονομική μεγέθυνση και την ανάπτυξη της χώρας η οποία παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η οικονομική κρίση φαίνεται να συνδέεται με μια αποκλιμάκωση της εισοδηματικής ανισότητας. Επίσης μία σχετική μείωση της ανεργίας παρατηρείται τα τελευταία χρόνια. Με τη χρήση της μεθόδου συνολοκλήρωσης ARDL και αντλώντας ετήσιες παρατηρήσεις για την Ελλάδα από το 1970 έως το 2017, εξετάστηκε η σχέση μεταξύ ανάπτυξης και εισοδηματικής ανισότητας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει θετική σχέση μεταξύ αυτών των δύο μεγεθών. Επίσης ο έλεγχος της υπόθεσης Kuznets έδωσε μικτά αποτελέσματα για την Ελλάδα, σχετικά με την ύπαρξη της περίφημης αντίστροφης «U» καμπύλης μεταξύ εισοδηματικής ανισότητας και ανάπτυξης. Τέλος η διερεύνηση της σύγκλισης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ των νομών έθεσε υπό αμφισβήτηση την ύπαρξη σημαντικής σύγκλισης δείχνοντας μια διεύρυνση του χάσματος κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ των εισοδηματικά ισχυρών και ασθενέστερων περιφερειών κατά το χρονικό διάστημα 2000-2008 στο οποίο η Ελληνική οικονομία είχε υψηλούς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Για την περίοδο της κρίσης, μετά το 2008, αποτελέσματα έδειξαν μια τάση μείωσης των εισοδηματικών διαφορών με σημαντικά σημάδια σύγκλισης για τις περιφέρειες με το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ.