Πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος: λόγοι, αίτια και αντιμετώπιση

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να εξετάσει τους λόγους και τα αίτια ύπαρξης της πολυπλοκότητας του φορολογικού συστήματος, χαρακτηριστικό ενός φορολογικού συστήματος όπως αυτό της Ελλάδας, να ερευνήσει το πώς αντιμετωπίζουν αυτό το σύστημα οι άμεσα εμπλεκόμενοι όπως λογιστές- φοροτεχνικοί, εργαζόμενοι στο δημόσιο τομέα και φορολογούμενοι και να ερμηνεύσει τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας, ως τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος και απλούστευσης του συστήματος. Στο πρώτο μέρος της εργασίας, αρχικά αναλύονται ορισμένες βασικές έννοιες που συνθέτουν το φορολογικό σύστημα στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, εξετάζεται η βιβλιογραφία γύρω από την πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος και παρουσιάζονται τα διάφορα επίπεδα της, ενώ την ίδια στιγμή αναλύονται οι βασικοί πυλώνες-υποθέσεις της έρευνας, που αποτελούν και τα βασικά αίτια ύπαρξης της πολυπλοκότητας και παρουσιάζεται ο ρόλος τους. Τέτοια αίτια είναι τα πληροφοριακά συστήματα και η ψηφιοποίηση, οι φορολογικοί φορείς και οι φορολογικές αρχές, η φορολογική συνείδηση των πολιτών. Στο δεύτερο μέρος, περιγράφεται η μεθοδολογία της έρευνας, η οποία έγινε με τη μορφή ερωτηματολογίων και γίνεται ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν. Μέσω της παραγοντικής ανάλυσης αναδείχθηκαν οι σημαντικότεροι παράγοντες της πολυπλοκότητας, όπως τα διοικητικά αίτια, η φορολογική συνείδηση, τα πληροφοριακά συστήματα, η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, το υπάρχον φορολογικό πλαίσιο και η πολιτική βούληση. Με βάση αυτούς τους παράγοντες και διεξάγοντας ανάλυση συσχέτισης δημιουργήθηκαν εκ νέου υποθέσεις, οι οποίες στο τέλος επιβεβαιώνουν τις αρχικές μας υποθέσεις. Έτσι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τα βασικά αίτια της πολυπλοκότητας του φορολογικού συστήματος είναι διοικητικά και συγχρόνως απορρέουν από τα πληροφοριακά συστήματα, το φορολογικό πλαίσιο και τη διαμόρφωση της φορολογικής συνείδησης. Τέλος, καταλήγουμε ότι οι τρόποι αντιμετώπισης της πολυπλοκότητας πρέπει να αναζητηθούν στους ίδιους τους λόγους που τη συντηρούν.