Οι ξένες στρατιωτικές αποστολές στην Ελλάδα και η ανασυγκρότηση του ελληνικού στρατού, 1897-1914

Abstract

Η παρούσα εργασία ασχολείται με την ανάδειξη του έργου και του ρόλου των ξένων στρατιωτικών αποστολών, οι οποίες ήρθαν στην Ελλάδα για να οργανώσουν και να εκπαιδεύσουν τις ένοπλες δυνάμεις την περίοδο 1897-1914. Το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον ήταν δυσοίωνο. Η χώρα εξήλθε ηττημένη και ντροπιασμένη από τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και της επιβλήθηκε ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Ο εθνικισμός στα βαλκανικά κράτη ήταν αρκετά έντονος και ο μεγαλοϊδεατισμός δημιουργούσε εντάσεις και συγκρούσεις στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Παρόλα αυτά χρειάστηκε πάνω από μια δεκαετία για τη χώρα, ώστε τελικά να εγκρίνει την έλευση δύο ξένων στρατιωτικών αποστολών, προερχόμενων από τις δυτικές δυνάμεις. Το 1911 αποτέλεσε τη χρονιά που έφτασαν στην Ελλάδα η γαλλική στρατιωτική αποστολή του στρατηγού Eydoux για τον στρατό ξηράς και η αγγλική ναυτική αποστολή του απόστρατου ναυάρχου Tufnell για το ναυτικό. Παρόλες τις όποιες δυσκολίες, οι ξένες στρατιωτικές αποστολές κατόρθωσαν να συμβάλλουν ενεργά και ουσιαστικά στην εκπαίδευση και την οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων. Τις προσέδωσαν ένα νέο χαρακτήρα και μία νέα δυναμική, που αποδείχτηκαν εμπράκτως στους Βαλκανικούς Πολέμους που ακολούθησαν. Μέχρι τότε οι όποιες απόπειρες των κυβερνήσεων, ήδη από το 1898, καθίσταντο δυσχερής λόγω των παρεμβάσεων του παλατιού στην προσπάθεια άσκησης της πολιτικής (εκτελεστικής) εξουσίας από τους κυβερνώντες. Παράλληλα, η διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων στην περιοχή, υπερασπιζόμενες με τη σειρά τους τα συμφέροντά τους, δημιουργούσε συνεχώς νέα μεταβλητά δεδομένα για την έλευση των ξένων στρατιωτικών αποστολών. Οι δύο αποστολές, εκτός από τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν στο πεδίο δράσης τους (προσωπικό, υλικό, εγκαταστάσεις), είχαν να υπερβούν και την υποβόσκουσα διαμάχη του Βενιζέλου με τον διάδοχο και μετέπειτα βασιλιά Κωνσταντίνο, η οποία οδήγησε αργότερα στον οδυνηρό Εθνικό Διχασμό.