Το ελληνικό προσωδιακό μοτίβο εξιστόρησης παραμυθιών: ένα σώμα κειμένων βασισμένο σε αφηγήσεις δημοσίων ακουστικών παραμυθιών

Abstract

Πλήθος ερευνών έχει μελετήσει την προσωδία στην εξιστόρηση παραμυθιών εστιάζοντας στην συναισθηματική της πλευρά. Η παρούσα εργασία επιδιώκει τη σύνθεση του πρώτου σώματος κειμένων με στόχο την ανάδειξη ενός προσωδιακού φαινομένου εξιστόρησης παιδικών παραμυθιών, χαρακτηριστικού στοιχείου της ελληνικής κουλτούρας, που σύμφωνα με προηγούμενή μας έρευνα, έχει θετική επίδραση στη βραχυπρόθεσμη μνήμητων παιδιών (Loutrari, Tselekidou & Proios, 2018). Το ελληνικό προσωδιακό μοτίβο αποτελείται από έναν συνδυασμό χαρακτηριστικών, την επιμήκυνση της διάρκειας της τελευταίας συλλαβής μιας πρότασης αλλά και την πτώση του τονικού της ύψους σε σύγκριση με το τονικό ύψος της υπόλοιπης πρότασης. Για τη σύνθεση του σώματος κειμένων επιλέχθηκαν 15 παιδικά παραμύθια που ήταν ελέυθερα προσβάσιμα στο διαδίκτυο. Όλα τα παραμύθια τα αφηγούνται Έλληνες αφηγητές και απευθύνονται σε παιδιά νηπιακής έως και δημοτικής ηλικίας. Το Σώμα κειμένων βασίστηκε σε 50 προφορικά αποσπάσματα που περιείχαν το προσωδιακό μοτίβο εξιστόρησης παραμυθιών στην τελευταία συλλαβή της πρότασης. Τα αποτελέσματα από τις συγκρίσεις των δύο προσωδιακών παραμέτρων της τελευταίας συλλαβής (τονικό ύψος, διάρκεια) επιβεβαίωσαν πως το προσωδιακό μοτίβο εξιστόρησης παραμυθιών που εντοπίζεται στην τελευταία συλλαβή της πρότασης έχει μεγαλύτερη διάρκεια αλλά και μικρότερο τονικό ύψος από τις προηγούμενες συλλαβές, ανεξάρτητα εάν η τελευταία συλλαβή είναι τονισμένη, ενώ παράλληλα φάνηκε πως το συγκεκριμένο μοτίβο αναπαριστανόταν με μεγαλύτερη διάρκεια από τους άντρες αφηγητές σε σύγκριση με τις γυναίκες. Συνολικά, η παρούσα έρευνα καλύπτει το ερευνητικό κενό που υπάρχει στο χώρο των προφορικών σωμάτων κειμένων. Ο στόχος της είναι διττός: αφενός να επιβεβαιώσουμε πως το συγκεκριμένο μοτίβο υπάρχει στις αφηγήσεις ελεύθερα διατιθέμενων ακουστικών παραμυθιών, και αφετέρου να παρουσιάσουμε το πρώτο σώμα κειμένων από διηγήσεις παραμυθιών το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο για μετέπειτα έρευνες.