Ισλάμ και ριζοσπαστισμός. Μια θεωρητική ανάλυση

Abstract

Το Ισλάμ αποτελεί μία θρησκευτική και πολιτική κοινότητα, καθώς η διάκριση μεταξύ των θρησκευτικών και των πολιτικών ορίων δεν είναι σαφής, που τις τελευταίες δεκαετίες ιδίως έχει συνδεθεί με την τρομοκρατία. Πράγματι, η επέκτασή του σε γεωγραφικούς όρους πραγματοποιήθηκε σε σημαντικό βαθμό με τη βοήθεια επεκτατικών πολέμων και τη χρήση βίας, αν και με σημαντικές εξαιρέσεις στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ασία και την Αφρική. Επιπλέον, βασίστηκε και στους δύο κύριους θεσμούς του Ισλάμ: τη Σαρία και τη Τζιχάντ, τον Ιερό Νόμο και τον Ιερό Πόλεμο αντίστοιχα. Αυτοί οι δύο θεσμοί εκφράζουν δύο σημαντικές πτυχές του Ισλάμ, που δεν είναι αντιφατικές μεταξύ τους, δεδομένου ότι ο Ιερός Πόλεμος διεξάγεται για την υπεράσπιση του Ιερού Νόμου κατά των εξωτερικών και εσωτερικών εχθρών του. Ωστόσο, το Ισλάμ, ως μία θρησκεία ειρήνης, συχνά συγχέεται με τον Ισλαμισμό, μία ολοκληρωτική ιδεολογία με τρομοκρατικά, βίαια και επιθετικά χαρακτηριστικά. Η ριζοσπαστικοποίηση του Ισλάμ, που αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες (ερμηνεία θρησκευτικών κειμένων, κοινωνικοπολιτικοί παράγοντες), είχε ως αποτέλεσμα την ταύτιση του με την τρομοκρατία. Με βάση αυτή τη διαπίστωση, η παρούσα εργασία εξετάζει το ζήτημα της ριζοσπαστικοποίησης του Ισλάμ διαχρονικά, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν θα πρέπει συνολικά ο ισλαμισμός να συγχέεται με το ριζοσπαστικό Ισλάμ.