Στρατηγική των μικρών κρατών. Η περίπτωση της Ιορδανίας

Abstract

Η Ιορδανία είναι μια μικρή χώρα της Μέσης Ανατολής, που υφίσταται σαν ανεξάρτητο κράτος από τη 2η δεκαετία του 20ου αιώνα. Είναι μια χώρα αρκετά φτωχή, χωρίς ιδιαίτερους πλουτοπαραγωγικούς πόρους, και βρίσκεται σε μια από τις πιο «εύφλεκτες» περιοχές του πλανήτη, που ταλανίζεται συνεχώς από πολεμικές συγκρούσεις και ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, από έντονες εσωτερικές συγκρούσεις, κυρίως στο πλαίσιο της λεγόμενης «αραβικής άνοιξης». Ο δρόμος της εξέλιξης του βασιλείου της Ιορδανίας και η ανάπτυξη του, ως μια ανεξάρτητη οντότητα της Μέσης Ανατολής, διακρίνεται από πολλά εμπόδια και αδυναμίες πολιτικής συγκρότησης, αλλά και οικονομικής ανεξαρτητοποίησης, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της επιβίωσης του κράτους είχε άμεση εξάρτηση, κατά κύριο λόγο, από κονδύλια και χρηματοδοτήσεις οι οποίες δίνονταν κυρίως από τις μεγάλες δυνάμεις. Παρόλα τα δύσκολα δεδομένα, η Ιορδανία καταφέρνει, ακολουθώντας μια πολυεπίπεδη και ενίοτε επαμφοτερίζουσα πολιτική, να επιβιώνει και να τα καταφέρνει αρκετά καλά. Κατόρθωσε να αποτελεί σήμερα σταθεροποιητικό παράγοντα στην Μέση Ανατολή και παραμένει σημαντικός δρων για μία σειρά από βασικά ζητήματα στην Μέση Ανατολή. Παράλληλα, αποτελεί βασικό παράγοντα και για την ασφάλεια του Ισραήλ, καθώς εκτός από την Συμφωνία Ειρήνης του 1994 είναι σύμμαχος και με τις ΗΠΑ, και επηρεάζει και τις χώρες του Κόλπου. Με την συνεχή εναλλαγή συμμάχων, την προσέγγιση με όλες τις μεγάλες δυνάμεις καθώς επίσης και με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την προώθηση της εικόνας και της φήμης της ως δύναμη σταθερότητας, με μετριοπάθεια και μακριά από οξύνσεις και έντονες αντιθέσεις, αναζητά κάθε ευκαιρία για την αποκόμιση οφελών και την προώθηση των συμφερόντων της. Για πόσο ακόμα θα παραμένει επιτυχής η πολιτική της, μένει να φανεί από τις μελλοντικές εξελίξεις. Η δομή και οι πιέσεις του διεθνούς συστήματος είναι ουσιαστικοί παράγοντες, που καθορίζουν τις πολιτικές των κρατών.