Επαγγελματική εξουθένωση και οργανωσιακή σιωπή: η σχέση τους με τη σωματική και ψυχική υγεία στο νοσηλευτικό προσωπικό

Abstract

Ο βασικός στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας ήταν να διερευνηθεί το επίπεδο της επαγγελματική εξουθένωσης (burnout) και της οργανωσιακής σιωπής (organizational silence) του νοσηλευτικού προσωπικού των δημόσιων νοσοκομείων, καθώς και της μεταξύ τους σχέσης και του ρόλου τους στη ψυχική και σωματική υγεία των νοσηλευτών. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση ανέδειξε τη σημαντικότητα τόσο του φαινομένου της επαγγελματικής εξουθένωσης όσο και αυτού της οργανωσιακής σιωπής καθώς και την έλλειψη δεδομένων στον Ελλαδικό χώρο. Για τους σκοπούς της έρευνας σχεδιάστηκε και χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο με τίτλο «Μελέτη εμπειριών στον Χώρο Εργασίας». Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στο νοσηλευτικό προσωπικό τεσσάρων δημόσιων νοσοκομείων της βόρειας Ελλάδας (Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ, Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Ιπποκράτειο, Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Παπανικολάου και Γενικό Νοσοκομείο Πολυγύρου). Συνολικά συμμετείχαν 130 νοσηλευτές/τριες. Μετά τη συλλογή των δεδομένων έγινε στατιστική ανάλυση μέσω του στατιστικού προγράμματος spss. Έπειτα από ένα σύνολο αναλύσεων, μελετώντας την επίδραση της οργανωσιακής σιωπής στην επαγγελματική εξουθένωση, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δύο διαστάσεις της οργανωσιακής σιωπής, η συγκαταβατική σιωπή και η απαθής σιωπή επιδρούν σε μία μόνο διάσταση της επαγγελματικής εξουθένωσης την αποπροσωποίηση. Απεναντίας μελετώντας την επίδραση της επαγγελματικής εξουθένωσης στην οργανωσιακή σιωπή τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μόνο η αποπροσωποίηση επηρεάζει την οργανωσιακή σιωπή και συγκεκριμένα την συγκαταβατική σιωπή, την ευκαιριακή σιωπή, τη διστακτική σιωπή και την απαθή σιωπή. Όσον αφορά τις επιδράσεις των δύο φαινόμενων στη σωματική και ψυχική υγεία των νοσηλευτών /τριών, φάνηκε ότι η οργανωσιακή σιωπή σχετίζεται με την ψυχική αλλά όχι με τη σωματική υγεία του νοσηλευτικού προσωπικού, ενώ η επαγγελματική εξουθένωση σχετίζεται και με τις δύο. Τέλος, με βάση την ανάλυση προέκυψε ότι το κλίμα αυθεντικότητας επηρεάζει τη συναισθηματική εξάντληση, την αποπροσωποίηση, τη συγκαταβατική σιωπή, την αμυντική σιωπή και την απαθή σιωπή. Η ψυχολογική ασφάλεια επηρεάζει μόνο τη συναισθηματική εξάντληση και το αίσθημα προσωπικής επίτευξης. Η φιλότιμη οργανωσιακή συμπεριφορά επηρεάζει το αίσθημα προσωπικής επίτευξης και τη συνεργατική σιωπή. Η ικανοποίηση επηρεάζει τη συναισθηματική εξάντληση, το αίσθημα προσωπικής επίτευξης και τη συνεργατική σιωπή. Η ταύτιση επηρεάζει την αμυντική σιωπή, τη συνεργατική, την ευκαιριακή και τη διστακτική σιωπή.