Πώληση προσωπικών δεδομένων: το νομικό πλαίσιο και η φύση των συμβάσεων πώλησης από το υποκείμενο υπό το πρίσμα του ΓΚΠΔ

Abstract

Η παρούσα εργασία επιχειρεί να προσεγγίσει τα προσωπικά δεδομένα και τα απορρέοντα από αυτά δικαιώματα μέσα σε ένα σύγχρονο ψηφιακά διαμορφούμενο οικοσύστημα, που δομείται στη λειτουργία και χρήση των δεδομένων, όπου τα προσωπικά δεδομένα καθίστανται de facto αντικείμενο συναλλαγής, και στοχεύει στη διερεύνηση της συμβατότητας αυτής της συναλλακτικής πρακτικής με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και τον πυρήνα των συνταγματικών αρχών που διαφυλάττουν την ανθρώπινη αξία. Ο μεθοδολογικός πυλώνας που χρησιμοποιείται προς αυτόν τον σκοπό περιλαμβάνει τον εντοπισμό ομοιοτήτων και την ανάσυρση αναλογιών μεταξύ νεοφυών αγαθών, όπως τα ψηφιακά προσωπικά δεδομένα και των παραδοσιακών αγαθών, που προστατεύονται από την έννομη τάξη. Ο απώτερος σκοπός της εργασίας είναι η σκιαγράφηση της θέσης του συγκατατιθέμενου υποκειμένου στο ψηφιακό κοινωνικό-οικονομικό πεδίο, με την περιγραφική αποτύπωση των στοιχείων που απαρτίζουν την νομική και οικονομική σχέση μεταξύ του υποκείμενου και των προσωπικών του δεδομένων υπό το πρίσμα του αστικού δόγματος. Τα επιχειρήματα που διαλαμβάνονται στο παρόν πόνημα εστιάζουν κυρίως στη σκέψη ότι ο ΓΚΠΔ μπορεί να εκληφθεί ως νομοθέτημα με διττή υπόσταση, προσωπικής και περιουσιακής υφής• στο πλαίσιο αυτής της συλλογιστικής, η ανάλυση που ακολουθεί, επιχειρεί την κανονιστική πρόσληψη της «συγκατάθεσης» τόσο υπό το πρίσμα των αρχών του αστικού δόγματος, που αφορούν τις απαλλοτριωτικές δικαιοπραξίες, όσο και υπό το φως της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (ΓΚΠΔ) για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και των συναφών θεμελιωδών συνταγματικών προβλέψεων. Ο κύριος σκοπός αυτής της προσέγγισης έγκειται στη συλλογική εμπέδωση της θέσης του υποκειμένου ως ενδυναμωμένου και ενεργώς μετέχοντος μέλους, κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με την παροχή ή μη «συγκατάθεσης» ως έκφανση ενός φάσματος διακριτικής ευχέρειας του υποκειμένου που de lege ferenda απολαμβάνει σύμφωνα προς την αρχή του σεβασμού της ιδιωτικής του αυτονομίας.

The herein master thesis ventures to approach the nature of personal data and of the rights that arise in relation to them, in the current idiosyncratic data driven ecosystem, where, amongst others, personal data are de facto traded, and aims to examine the compatibility of these trading practices with the current European legal system and the core of constitutional provisions, which safeguard human value. The methodological pillar harnessed towards this goal consists in tracing similarities and drawing analogies between neophyte commodities, as these regarding digital personal data, and the traditional goods, protected by rule of law. The ultimate target is to outline the status of consenting personal data subjects in the digital socio-economic field, by depicting the legal and economic interrelation between the subject and their personal data under the light of civil law dogma. The objective of the herein argumentation specifically focuses on the thought that GDPR could be perceived as a legal system both personal and property oriented; in this framework, the analysis below aims to normatively conceptualize “consent” under the scope of the civil law doctrines regarding dispositive legal transactions, by affording simultaneously due respect to the European personal data legal system (GDPR) and to fundamental constitutional provisions. The aiming point of this approach is to trigger a collective consciousness that leads to a more empowered status of personal data subjects during the stage of decision making process with respect to granting or not granting “consent” under the light of private autonomy principle.