Συστημική προσέγγιση της επαγγελματικής ανάπτυξης των αστέγων

Abstract

Στην παρούσα εργασία διερευνώνται οι απόψεις ενηλίκων αστέγων και πρώην αστέγων σχετικά με συστημικούς παράγοντες οι οποίοι επηρέασαν ή επηρεάζουν τη σταδιοδρομία τους. Πιο συγκεκριμένα, εστιάζουμε στις αντιλήψεις των συμμετεχόντων στην έρευνα σχετικά με τους α) ενδο-ατομικούς, β) κοινωνικούς, γ) περιβαλλοντικούς παράγοντες και δ) τους παράγοντες διαδικασίας (αναδρομικότητα, αλλαγή στην πάροδο του χρόνου, τύχη/ευκαιρία). Το θεωρητικό πλαίσιο βάσει του οποίου αναπτύσσεται η έρευνα είναι η Συστημική Θεωρία για τη Σταδιοδρομία. Επιπλέον, διερευνώνται πτυχές της διαβίωσης σε συνθήκη αστεγίας, στέρησης κατοικίας ή σε επισφαλείς συνθήκες. Πέραν των εννοιολογικών προσεγγίσεων των προαναφερθέντων όρων, προσεγγίζονται και τα χαρακτηριστικά τα οποία συνθέτουν το προφίλ της πληθυσμιακής ομάδας των αστέγων. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκαν δεκαέξι συνεντεύξεις με αστέγους και πρώην αστέγους. Πρόκειται για ποιοτική έρευνα με εργαλείο την ημιδομημένη συνέντευξη. Το ποιοτικό υλικό το οποίο προέκυψε από τις συνεντεύξεις αναλύθηκε σύμφωνα με τις αρχές της Θεματικής Ανάλυσης. Έχοντας ως βάση για την ανάλυση τη Συστημική Θεωρία για τη Σταδιοδρομία αξιοποιήθηκε η παραγωγική μέθοδος, χρησιμοποιώντας το προκαθορισμένο πλαίσιο που παρέχει η θεωρία για την ανάλυση του υλικού. Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι η σταδιοδρομία των αστέγων καθορίζεται τόσο από παράγοντες περιεχομένου (ενδο-ατομικό σύστημα), παράγοντες πλαισίου (κοινωνικό και περιβαλλοντικό σύστημα) όσο και από επιρροές διαδικασίας (αναδρομικότητα, αλλαγή στην πάροδο του χρόνου και τύχη/ευκαιρία). Το ενδο-ατομικό σύστημα καθορίζει αποφάσεις στην πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι αποφάσεις σταδιοδρομίας κατά την ενηλικίωση επηρεάζονται από κοινωνικούς παράγοντες (π.χ. οικογένεια). Συμπερασματικά, η αστεγία, ως παράγοντας περιβάλλοντος που καθορίζει τη σταδιοδρομία όλων των συμμετεχόντων, αποτελεί ισχυρή επιλογή των μελλοντικών στόχων εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης.