Μελέτη προγραμμάτων σεξουαλικής εκπαίδευσης για άτομα με αναπηρία : απόψεις επαγγελματιών

Abstract

Στην Ελλάδα, τη σύγχρονη εποχή εντοπίζεται έλλειμμα όσον αφορά στα προγράμματα σεξουαλικής εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία, παρά το γεγονός ότι η σεξουαλικότητα αποτελεί κεντρική πτυχή της ύπαρξης τους, επηρεάζει άμεσα την κοινωνικοποίηση τους και διαμορφώνεται μέσω εκπαίδευσης. Στην παρούσα έρευνα μελετώνται, μέσω ημιδομημένων συνεντεύξεων, προγράμματα σεξουαλικής εκπαίδευσης που έχουν πραγματοποιηθεί από 16 εκπαιδευτές σε άτομα με αναπηρία στην Θεσσαλονίκη. Από την ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν προκύπτει αφενός ότι τα περισσότερα προγράμματα σεξουαλικής εκπαίδευσης που μελετήθηκαν δεν είναι δομημένα και αφετέρου ότι πραγματοποιούνται σε ειδικά δημοτικά σχολεία, συμπεριλαμβάνουν ποικίλες θεματικές και εξατομικευμένη στοχοθεσία. Οι στρατηγικές διδασκαλίας και τα μέσα που χρησιμοποιούνται διαφέρουν ανάλογα με την θεματική που αναλύουν αλλά και τον μαθητή στον οποίο αναφέρονται τα προγράμματα, ενώ η διάρκεια των προγραμμάτων είναι συνήθως ένα σχολικό έτος. Οι εκπαιδευτές είναι κυρίως ψυχολόγοι και ειδικοί παιδαγωγοί, οι οποίοι όμως δεν διαθέτουν κατάρτιση στην σεξουαλική εκπαίδευση. Τα προγράμματα σεξουαλικής εκπαίδευσης αφορούν κυρίως σε αγόρια με αναπηρία, το είδος της αναπηρίας είναι κυρίως η νοητική αναπηρία και οι διαταραχές αυτιστικού φάσματος, ενώ αναφέρονται κυρίως στην εφηβική ηλικία. Κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων δεν σημειώνονται σημαντικά προβλήματα που εμποδίζουν την διεξαγωγή τους. Οι γονείς των παιδιών που συμμετέχουν στα προγράμματα έχουν θετική στάση απέναντι σε αυτά. Τα αποτελέσματα των προγραμμάτων είναι θετικά όσον αφορά στην απόκτηση γνώσεων, την ενίσχυση των δεξιοτήτων και την βελτίωση της ποιότητας ζωής. Τα ευρήματα τονίζουν την αναγκαιότητα συμπερίληψης της σεξουαλικής εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία στα αναλυτικά προγράμματα των ειδικών σχολείων.