Σχεδιασμός και υλοποίηση προγράμματος συνειδητοποίησης σεξουαλικότητας σε εφήβους με νοητική αναπηρία

Abstract

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται το σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός προγράμματος συνειδητοποίησης σεξουαλικότητας σε εφήβους με Νοητική Αναπηρία (Ν.Α). Η συνειδητοποίηση επέρχεται μέσω της βίωσης εμπειριών, κάτι που επιτυγχάνεται μέσω συγκεκριμένων στρατηγικών του αυτοπροσδιορισμού. Γενικά, δε δίνονται αρκετές ευκαιρίες εξάσκησης των δεξιοτήτων του αυτοπροσδιορισμού στα άτομα με Ν.Α., ενώ και η σεξουαλικότητα -συχνά- δεν αναλύεται διεξοδικά ως θέμα. Ειδικά την περίοδο της εφηβείας είναι σημαντικό να τεθούν οι ορθές βάσεις για τη μετέπειτα υγιή σεξουαλική πορεία του ατόμου. Το θέμα της σεξουαλικότητας των ατόμων με Ν.Α. αντιμετωπίζεται γενικά με αρνητισμό, κάτι που ασκεί βαριά συναισθηματική επιρροή, ενώ η θεματική αποτελεί -συγκριτικά με άλλες αναπηρίες- ανεξερεύνητο πεδίο. Για το λόγο αυτό, η υποστήριξη μέσω της εκπαίδευσης και της έρευνας είναι αναγκαία, ώστε να γίνουν αντιληπτές οι αλλαγές, οι επιλογές, αλλά και οι υγιείς τρόποι έκφρασης. Έτσι, δημιουργήθηκε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα συνειδητοποίησης με θεματικές διάφορες πτυχές της σεξουαλικότητας και διδακτικούς στόχους με δραστηριότητες, οι οποίες υλοποιούνται μέσω στρατηγικών του αυτοπροσδιορισμού. Επομένως, το πρόγραμμα παρείχε ευκαιρίες για εξάσκηση με στρατηγικές του αυτοπροσδιορισμού που έκαναν πτυχές της σεξουαλικότητας βίωμα και άρα μέρος της ζωής των συμμετεχόντων. Ακόμη, εφαρμόστηκε σε τρεις εφήβους με Ν.Α. και διήρκησε περίπου δύο μήνες. Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν με αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο πριν την έναρξη της διδασκαλίας, ώστε να εξατομικευτεί το υλικό, αλλά και μετά, για να διαπιστωθεί η όποια πρόοδος. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος και οι τρεις συμμετέχοντες σημείωσαν σημαντική πρόοδο σε κάποιες δεξιότητες του αυτοπροσδιορισμού και στις γνώσεις τους για τη σεξουαλικότητα, ενώ στη συνέχεια συμπλήρωσαν και το ερωτηματολόγιο κοινωνικής εγκυρότητας.