Η συναισθηματική νοημοσύνη, ο θυμός ως χαρακτηριστικό προσωπικότητας και οι τρόποι έκφρασης του θυμού στην οδήγηση

Abstract

Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν ευρήματα που δείχνουν ότι η επιθετική οδήγηση συσχετίζεται με την ικανότητα της ρύθμισης συναισθημάτων και τον θυμό ως χαρακτηριστικό προσωπικότητας. Στόχος της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει πώς η συναισθηματική νοημοσύνη (ΣΝ) και ο θυμός ως χαρακτηριστικό προσωπικότητας συνδέονται με τους τρόπους έκφρασης του θυμού στην οδήγηση. Αρχικά, διερευνήθηκε το κατά πόσο το εργαλείο μέτρησης των τρόπων έκφρασης του θυμού στην οδήγηση είναι κατάλληλο για χρήση σε ελληνικό δείγμα. Έπειτα, εξετάστηκαν οι τρόποι έκφρασης του θυμού και η επίδραση των δημογραφικών (φύλο, ηλικία) σε αυτούς. Το δείγμα αποτελούνταν από 142 ενήλικες οδηγούς. Για τη μέτρηση της ΣΝ χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Wong Law Emotional Intelligence Scale (Wong & Law, 2002), για τη μέτρηση του θυμού ως χαρακτηριστικού χρησιμοποιήθηκε μέρος από το ερωτηματολόγιο State-Trait Anger Expression Inventory (Spielberger, 1988) και για τη μέτρηση των τρόπων έκφρασης του θυμού στην οδήγηση χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Driving Anger Expression Inventory (Deffenbacher, Lynch, Oetting, & Swaim, 2002). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες της έρευνας αντιδρούν ως επί το πλείστον με προσαρμοστικό τρόπο σε εκνευριστικές καταστάσεις εν ώρα οδήγησης. Αναφορικά με τους δημογραφικούς παράγοντες, δε βρέθηκε κάποια σημαντική επίδραση του φύλου και της ηλικίας στον τρόπο έκφρασης του θυμού. Η προσαρμοστική έκφραση προβλέπεται μόνο από την ικανότητα ρύθμισης συναισθημάτων, ενώ η λεκτική επιθετικότητα προβλέπεται από τον θυμό ως χαρακτηριστικό προσωπικότητας. Αναφορικά με την επιθετικότητα μέσω σώματος και οχήματος, αυτή προβλέπεται πρωτίστως από τον θυμό ως χαρακτηριστικό προσωπικότητας και δευτερευόντως από τη χρήση των συναισθημάτων και την ικανότητα εκτίμησης των συναισθημάτων των άλλων. Συμπερασματικά, η γνώση που προκύπτει είναι πιθανό να βοηθήσει στην κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν τον τρόπο έκφρασης θυμού στην οδήγηση.