Επαγγελματική εξουθένωση, εργασιακό άγχος και διδακτική αποτελεσματικότητα αναπληρωτών καθηγητών ειδικής αγωγής τμημάτων ένταξης και παράλληλης στήριξης της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Στην παρούσα έρευνα μελετήθηκε ο βαθμός της επαγγελματικής εξουθένωσης, το επίπεδο εργασιακού άγχους που σχετίζεται με ειδικές διδακτικές υποχρεώσεις και ο βαθμός διδακτικής αποτελεσματικότητας σύμφωνα με αυτοαναφορές των αναπληρωτών εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Η συγκεκριμένη ομάδα εκπαιδευτικών γιγαντώθηκε λόγω της έλλειψης μόνιμων διορισμών στη δημόσια εκπαίδευση τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης που έπληξε την Ελλάδα και δεν βρέθηκε έρευνα που να μελετά τη συγκεκριμένη ομάδα επαγγελματιών. Χρησιμοποιήθηκαν τρία ερωτηματολόγια, ένα για την επαγγελματική εξουθένωση, ένα για το εργασιακό άγχος και ένα για τη διδακτική αποτελεσματικότητα. Τα ερωτηματολόγια αυτά συνδυάστηκαν σε ένα και διανεμήθηκαν σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή στους συμμετέχοντες καθηγητές ειδικής αγωγής κάνοντας χρήση και των κοινωνικών δικτύων. Οι απαντήσεις υπέστησαν στατιστική επεξεργασία προκειμένου να προκύψουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα. Τα αποτελέσματα έδειξαν υψηλότερα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης σε σχέση με άλλες έρευνες που διεξήχθησαν στην Ελλάδα και την Κύπρο αλλά, σε κάθε περίπτωση, τα επίπεδα αυτά ήταν χαμηλότερα όταν συγκρίνονταν με αντίστοιχες έρευνας του εξωτερικού. Το εργασιακό άγχος που σχετίζεται με ειδικές διδακτικές υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί, όπως είναι η κατάρτιση και υλοποίηση προγράμματος, η συνεργασία με συναδέλφους και γονείς και η αξιολόγηση των μαθητών, κυμάνθηκε σε μεσαία επίπεδα. Η διδακτική αποτελεσματικότητα που ανέφεραν οι ερωτώμενοι εκπαιδευτικοί κυμάνθηκε και αυτή σε μεσαία επίπεδα συγκρινόμενη με έρευνες που διεξήχθησαν κυρίως στις ΗΠΑ. Τα συμπεράσματα της παρούσας έρευνας παρουσιάζουν μία διαφορετική εικόνα σε σχέση με παλαιότερες έρευνες στους Έλληνες εκπαιδευτικούς εστιάζοντας σε μία ομάδα αυτών που αποτελεί νέα προσθήκη στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα.