Η επίδραση της αυθεντικής ηγεσίας στην εργασιακή απόδοση των εκπαιδευτικών και ο διαμεσολαβητικός ρόλος της ψυχολογικής ενδυνάμωσης

Abstract

Η αυθεντική ηγεσία έχει συσχετιστεί με αυξημένη εργασιακή ικανοποίηση, θετικά συναισθήματα, υψηλή εργασιακή απόδοση και ευημερία του ανθρώπινου δυναμικού. Η μελέτη της εμφανίζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα τα οποία στη σύγχρονη εποχή αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις και έντονο ανταγωνισμό. Στις σύγχρονες πολύπλοκες συνθήκες, οι ψυχολογικά ενδυναμωμένοι εκπαιδευτικοί οι οποίοι εκδηλώνουν συμπεριφορές που ξεπερνούν τα εντός ρόλου καθήκοντά τους, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα του σχολείου. Η παρούσα εργασία στοχεύει να διερευνήσει τον βαθμό εφαρμογής αυθεντικής ηγεσίας στα ελληνικά δημόσια σχολεία δευτεροβάθμιας και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και να προσδιορίσει τη σχέση της αυθεντικής ηγεσίας με την ψυχολογική ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και την εργασιακή τους απόδοση. Επιπλέον, η εργασία επιδιώκει να διερευνήσει την ύπαρξη διαμεσολαβητικού ρόλου της ψυχολογικής ενδυνάμωσης στην επίδραση της εφαρμοζόμενης αυθεντικής ηγεσίας από τον διευθυντή του σχολείου στην εκδήλωση εκτός ρόλου εργασιακής απόδοσης από τους εκπαιδευτικούς. Για την πραγματοποίηση της έρευνας χρησιμοποιείται η ποσοτική μέθοδος με τη χρήση ερωτηματολογίου σε δείγμα 314 εκπαιδευτικών. Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας ανιχνεύεται εφαρμογή αυθεντικής ηγεσίας στα ελληνικά δημόσια σχολεία. Εμφανίζεται επίσης θετική συσχέτιση μεταξύ της αντιλαμβανόμενης από τους εκπαιδευτικούς αυθεντικής ηγεσίας, της ψυχολογικής ενδυνάμωσής τους και της εκτός ρόλου εργασιακής τους απόδοσης. Το χαρακτηριστικό της αυθεντικής ηγεσίας που φαίνεται να επηρεάζει περισσότερο την εκδήλωση εκτός ρόλου συμπεριφορών από τους εκπαιδευτικούς είναι η αυτεπίγνωση του διευθυντή. Από την έρευνα επίσης υποστηρίζεται ότι οι εκπαιδευτικοί ενδυναμώνονται ψυχολογικά από τον αυθεντικό ηγέτη τους κυρίως στη διάσταση της επίδρασης, της αίσθησης δηλαδή, ότι με την προσπάθειά τους μπορούν να επηρεάσουν αυτά που συμβαίνουν στο σχολείο. Σημαντικό εύρημα της εργασίας είναι ότι η ψυχολογική ενδυνάμωση δρα διαμεσολαβητικά μεταξύ της αντιλαμβανόμενης από τους εκπαιδευτικούς αυθεντικής ηγεσίας και της εκτός ρόλου εργασιακής τους απόδοσης. Τέλος, παρατηρούνται στατιστικά σημαντικές διαφορές στις συσχετίσεις μεταξύ των βασικών εννοιών της παρούσας εργασίας αναφορικά με τη βαθμίδα του σχολείου (δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο).

Authentic leadership has been related with increased job satisfaction, positive emotions, high job performance and human well-being. The study of authentic leadership is of great interest in modern educational environments which face new challenges and high-level competition. Under the current, multifactorial circumstances, psychologically empowered teachers who demonstrate behaviors above and beyond their in-role duties, play an important role in the schools’ effectiveness. This study aims to explore the degree of authentic leadership implementation in the Greek public schools of secondary and primary education, and to determine the relationship of authentic leadership with teachers’ psychological empowerment and their efficiency at work. Also, the study aims to examine the mediating role of teachers’ psychological empowerment on the relation between authentic leadership and extra-role behavior. A quantitative method is used with a questionnaire applied in a sample of 314 teachers. The results show that authentic leadership is implemented in the Greek public schools. Also, a positive relationship is found between teachers’ perception of authentic leadership, teachers’ psychological empowerment and extra-role behavior. Self-awareness of the principal is the dimension of authentic leadership that seems to influence most the demonstration of teachers’ extra-role behavior. In addition, the study supports that teachers are psychologically empowered by the authentic leader mainly in the dimension of impact, that is the perception that with their effort they have influence on what happens at school. An important finding of the study is that psychological empowerment acts as a mediator between teachers’ perception of authentic leadership and extra-role behavior. Finally, statistically significant differences are observed in the correlations between the basic concepts of the study relatively to the type of school (elementary, gymnasium, lyceum).