Πολιτικές και ευρωπαϊκά προγράμματα για τη νόμιμη μετανάστευση και την κοινωνική ενσωμάτωση: η αναπτυξιακή διάσταση

Abstract

Η παρούσα έρευνα πραγματεύεται την αναπτυξιακή διάσταση των πολιτικών για τη νόμιμη μετανάστευση και την κοινωνική ενσωμάτωση των μεταναστών στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα παρουσιάζονται τα σύγχρονα μετανατευτικά ρεύματα της Ευρώπης, οι επιδράσεις που προκαλούνται από το φαινόμενο στην οικονομία, την ανάπτυξη και την απασχόληση της χώρας υποδοχής, οι πολιτισμικές και κοινωνικές επιδράσεις, τα πρότυπα ενσωμάτωσης που κυριάρχησαν στην Ευρώπη τον 21ο αιώνα αλλά και το πλαίσιο της μεταναστευτικής πολιτικής στην Ελλάδα. Η Ελλάδα μέσα σε λίγα χρόνια καλείτε να διαχειριστεί ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο για αυτήν, αφού από χώρα αποστολής μεταναστών, μετατρέπεται σε χώρα υποδοχής. Οι μετανάστες συνέβαλλαν ιδιαίτερα στη δημογραφική ενίσχυση του πληθυσμού αλλά και συνολικά στην οικονομική και αναπτυξιακή πορεία της χώρας ενώ παράλληλα προκάλεσαν και πολλές κοινωνικές και πολιτισμικές επιδράσεις στη χώρα. Οι νομοθετικές προσπάθειες για τη ρύθμιση της μετανάστευσης και την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης ξεκίνησαν τη δεκαετία του '90 και παρόλο το πλήθος των νομοθετημάτων μέχρι σήμερα, η ελληνική μεταναστευτική πολιτική υστερεί σε πολλά σημεία. Παράλληλα πλήθος προγραμμάτων χρηματοδοτείται από ταμεία της Ε.Ε. για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης των μεταναστών με σκοπό την κοινωνική συνοχή στα κράτη-μέλη της. Σήμερα στην Ελλάδα πλήθος νόμιμων και μη μεταναστών βρίσκεται συγκεντρωμένο στα μεγάλα αστικά κέντρα και η ρύθμιση της εισόδου των μη νόμιμων μεταναστών από τα χερσαία σύνορα από τη μια και η κοινωνική ένταξη των νόμιμων από την άλλη κυριαρχούν στο δημόσιο διάλογο. Στην παρούσα εργασία επίσης επιχειρήθηκε η διερεύνηση των στάσεων της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες και τη μεταναστευτική πολιτική σε συνδυασμό με τις κοινωνικές επιπτώσεις που προκαλούνται μέσω της διεξαγωγής ποσοτικής έρευνας με τη χρήση ερωτηματολογίου, σε 170 άτομα ελληνικής καταγωγής, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Αντικείμενο της εργασίας αποτελεί η σημασία της κοινωνικής ενσωμάτωσης των μεταναστών και πως η μεταναστευτική πολιτική και οι πολιτικές ενσωμάτωσης επηρεάζουν την αναπτυξιακή διαδικασία. Παράλληλα αναδεικνύεται η σημασία που δίνει η Ε.Ε. στην κοινωνική ένταξη με τη χρηματοδότηση αντίστοιχων πολιτικών αλλά και ο ρόλος ων μη κυβερνητικών οργανώσεων.