Αξιολόγηση της προστιθέμενης αξίας από τη λειτουργία του εσωτερικού ελέγχου : θεωρητική διερεύνηση και εμπειρικά δεδομένα από τις επιχειρήσεις

Abstract

Οι οργανισμοί αντιμετώπισαν ταχείες αλλαγές στην οικονομική πολυπλοκότητα, διευρυμένες ρυθμιστικές απαιτήσεις και τεχνολογικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια (Hass et al., 2006). Ωστόσο, κάθε επιτυχής διοίκηση στοχεύει στην αποτελεσματική οικονομική λειτουργία της. Δυστυχώς παρατηρούνται συχνά παρατυπίες, παραλείψεις και σφάλματα, που επηρεάζουν αρνητικά την εικόνα του οργανισμού. Στο πλαίσιο αυτό, ο εσωτερικός έλεγχος, μια διαδικασία εταιρικού ελέγχου, με την τακτική αξιολόγηση του εσωτερικού ελέγχου και τη διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων του οργανισμού βοηθά τη μονάδα να βελτιώσει την αποτελεσματικότητά της και δημιουργεί προστιθέμενη αξία που ενισχύει την εικόνα του οργανισμού (Leung et al ., 2004, Gramling κ.ά., 2004). Ο έλεγχος ως υπηρεσία δεν είναι κάτι καινούργιο (Lasser, 1953). Οι ρίζες του βρίσκονται στο μακρινό παρελθόν σε ελληνικούς, αιγυπτιακούς και αρχαίους πολιτισμούς (Meigs et al., 1977, Basu, 2007). Εντούτοις, ο εσωτερικός έλεγχος αναγνωρίζεται ως μια σημαντική διαδικασία (Moeller, 2009), κυρίως λόγω της ίδρυσης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) το 1934. Το 1941 δημιουργήθηκε ένα σημείο καμπής η ίδρυση του Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών ), μια παγκόσμια επαγγελματική ένωση, η οποία έχει ως αποστολή να εξυπηρετεί τα μέλη της, παρέχοντας καθοδήγηση στους τομείς της πιστοποίησης, της εκπαίδευσης, της έρευνας και των σύγχρονων τεχνικών ελέγχου. Στην Ελλάδα, ο ρόλος του εσωτερικού ελέγχου αυξάνεται σήμερα ως ένας απαραίτητος μηχανισμός ελέγχου τόσο σε δημόσιους όσο και σε ιδιωτικούς οργανισμούς (Παπαστάθης, 2014). Στο πλαίσιο αυτό, ο σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι να τονίσει τη σημασία του εσωτερικού ελέγχου και να διερευνήσει το βαθμό εφαρμογής του στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Αναλυτικότερα, το πρώτο κεφάλαιο μελετά τον εσωτερικό έλεγχο και τις έννοιες που σχετίζονται με αυτόν. Πιο αναλυτικά, δίνεται ο ορισμός του εσωτερικού ελέγχου, υπογραμμίζεται η σημασία του και η αντικειμενικότητά του. Στη συνέχεια γίνεται λόγος για την εταιρική διακυβέρνηση και τη σχέση με τον εσωτερικό έλεγχο. Προχωρώντας στο δεύτερο κεφάλαιο, περιγράφεται η διαχείριση κινδύνων μέσα σε μια εταιρεία, τα κύρια είδη των κινδύνων που αντιμετωπίζει η εταιρεία και τα οποία σχετίζονται με τον εσωτερικό έλεγχο. Επίσης, γίνεται σύνδεση της διαχείρισης κινδύνων με τον εσωτερικό έλεγχο. Το τρίτο κεφάλαιο, αναλύει τον τρόπο με τον οποίο ο εσωτερικό έλεγχος μπορεί να μειώσει τους κινδύνους της επιχείρησης και να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των ερευνών που υπάρχουν στην βιβλιογραφία και εξετάζουν την προστιθέμενη αξία και τις αλλαγές που δημιούργησε ο εσωτερικός έλεγχος στις εισηγμένες εταιρείες. Στο πέμπτο κεφάλαιο γίνεται έρευνα εμπειρική μέσω ερωτηματολογίων και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα.